juni 2019

Gounod: Symphony No. 1 in D Major, CG 527 & Symphony No. 2 in E-Flat Major, CG 528

Iceland Symphony Orchestra o.l.v. Yan Pascal Tortelier

Deze werken worden zelden opgenomen – of zelfs uitgevoerd – wat deze combinatie, vol humor, charme en fijn spel, des te waardevoller maakt.

‘Schrijf me symfonieën zoals die van Beethoven en ik speel ze!’ vertelde Jules Pasdeloup aan Charles Gounod. Tegenwoordig associëren we de Franse componist met opera’s – voornamelijk Faust – en zijn kitscherige bewerking van Bach die eindigde als het Ave Maria. Zijn twee symfonieën, gecomponeerd een paar jaar voordat Faust op de planken van het Parijse Théâtre Lyrique verscheen, worden zelden uitgevoerd, wat een beetje een mysterie is. Ze worden ook zelden opgenomen, waarbij die van Neville Marriner met de Academy of St Martin in the Fields misschien wel het meest prominent is.

Afgaande op de ontspannen coverfoto voor de Harpa-concertzaal in Reykjavik, is Yan Pascal Tortelier aan het roer van het Iceland Symphony Orchestra. Sinds 2016 is hij chef-dirigent en hij brengt humor en charme in dit verrukkelijke paar werken.

De Eerste symfonie werd gecomponeerd in 1854-55, hoewel Gounod als openingsdeel een werk gebruikte dat tien jaar eerder in Rome was geschreven. De stijl is zorgeloos en zonnig en het is geen verrassing dat het Bizet, die het voor pianoduet bewerkte, inspireerde om zijn eigen symfonie in C te schrijven. Haydn is een duidelijke invloed – luchtige geesten, de ‘verkeerde toonsoort’ voor het begin van de tweede helft van het Menuet, het Trio met zijn musette-achtige drone – maar er is ook Mendelssohn, die Gounod aanmoedigde en hem vertelde zich niet met opera bezig te houden! Er zit een veer in Torteliers stap met de IJslanders, een sentimentele stuiter naar het openingsdeel Allegro molto. Het Allegretto moderato trippelt voort en het Scherzo heeft een bucolisch gewicht. Er zit een vitaliteit in de finale van het ISO die nog innemender is dan het verslag van de ASMF, vooral gezien de uitstekende Harpa-akoestiek. De strijkers zijn alert en licht en de houtblazers vallen Gounods melodieuze schrijfwerk met élan aan.

Als Haydn de invloed is op de Eerste, dan is het Beethoven die groot uitsteekt boven de Tweede, serieuzer van toon met dramatische veranderingen in dynamiek en zware sforzando-markeringen. De Adagio-introductie, in broeierige Es majeur, is Gounods ‘Eroica’-moment, hoewel de Fransman niet echt in dezelfde mate boos kan worden. Tortelier scoort hier beter dan Marriner door de herhalingen van de expositie te observeren en de IJslanders pakken het met smaak aan. De pijnlijke strijkerstoon in het Larghetto is prachtig en de houtblazers stuwen het Scherzo vrolijk voort. Er is geen Beethoveniaanse Sturm und Drang in de finale, alleen Gallische joie de vivre, wat spijt doet ontstaan ​​dat Gounod nooit meer terugkeerde naar de symfonische vorm.

‘Write me symphonies like Beethoven’s and I’ll play them!’ Jules Pasdeloup told Charles Gounod. Nowadays, we associate the French composer with operas – principally Faust – and his kitschy reworking of Bach which ended up as the Ave Maria. His two symphonies, composed a few years before Faust hit the boards of Paris’s Théâtre Lyrique, are rarely performed, which is something of a mystery. They’re rarely recorded too, with perhaps Neville Marriner’s with the Academy of St Martin in the Fields being the most prominent.

Judging by the relaxed cover photograph in front of Reykjavík’s Harpa concert hall, Yan Pascal Tortelier is settled at the helm of the Iceland Symphony Orchestra. Its chief conductor since 2016, he brings wit and charm to this delightful pair of works.

The First Symphony was composed in 1854 55, although Gounod drew on a work written in Rome a decade earlier as the opening movement. It is carefree and sunny in style and it’s no surprise that it inspired Bizet, who arranged it for piano duet, to write his own Symphony in C. Haydn is a definite influence – breezy spirits, the ‘wrong key’ for the start of the second half of the Minuet, the Trio with its musette-like drone – but there’s Mendelssohn too, who encouraged Gounod, telling him not to bother with opera! There’s a spring in Tortelier’s step with the Icelanders, a sappy bounce to the opening Allegro molto. The Allegretto moderato trips along and the Scherzo has bucolic weight. There’s a vitality about the ISO’s finale which is even more winning than the ASMF’s account, especially given the excellent Harpa acoustics. The strings are alert and light and the woodwinds attack Gounod’s melodious writing with élan.

If Haydn is the influence on the First, it is Beethoven who looms large over the Second, more serious in tone with dramatic changes in dynamics and heavy sforzando markings. The Adagio introduction, in brooding E flat major, is Gounod’s ‘Eroica’ moment, although the Frenchman cannot really bristle with anger to the same extent. Tortelier scores over Marriner here by observing exposition repeats and the Icelanders tackle it with relish. The aching string tone in the Larghetto is wonderful and the woodwinds propel the Scherzo along joyously. There’s no Beethovenian Sturm und Drang for the finale, just Gallic joie de vivre, which makes one regret that Gounod never returned to the symphonic form again.