juli 2019

Josef Suk: Asrael Symphony, Pohádka

Czech Philharmonic Orchestra o.l.v. Jiří Bělohlávek

Een passende laatste studio-opname van Jiří Bělohlávek – een krachtige opname van dit Tsjechische meesterwerk, met een zeer toegewijde Tsjechische Filharmonie die alles geeft.

Hoe bevredigend is het dat Jiří Bělohlávek in zijn tweede ambtstermijn aan het roer van de Czech Philharmonic, Suks Asrael opnieuw kon opnemen. Zijn eerste versie had geen gebrek aan welsprekendheid of enthousiasme, maar ook een neiging om zich in te houden tijdens climaxpassages; iets dat later werd rechtgezet in zijn live-uitvoering met het BBC Symphony, met zijn voorbijgaande gebreken in het ensemble en grillen van het evenwicht.

Geen van beide is hier een probleem, getuige een eerste deel dat doelbewust uit zijn sombere introductie tevoorschijn komt in een allegro van scherpe vastberadenheid, volgehouden gedurende een impulsieve ontwikkeling en culminerend in een gekwelde apotheose. Het Intermezzo draagt ​​zijn Mahleriaanse boventonen discreet, niet in de laatste plaats die hypnotiserende passage waarin het thema van de begrafenismars oplost in overlappende pizzicato's, terwijl het Scherzo een aanvankelijk (en marginaal) gebrek aan impuls compenseert met zijn extatisch expressieve Trio dat vervolgens naar een onverbiddelijk einde toe raast. Ook is het langzame deel niet onnodig overbelast, waardoor de episodes van bitterzoete evocatie net zo volledig kunnen worden geregistreerd als de vermoeide berusting waarin het vervalt. De finale bekroont deze uitvoering naar behoren met een viscerale voortzetting (zoals in het centrale fugato) die onverbiddelijk leidt tot een krachtig hoogtepunt, en vervolgens een epiloog waarvan de relatieve uitgestrektheid wordt gerechtvaardigd door zijn aankomst bij een zegen die des te duurzamer is omdat deze zo methodisch en ontroerend is bereikt.

Bělohláveks associatie met Fairy Tale gaat nog verder terug. Hij nam het op met het Praags Symfonieorkest aan het begin van zijn carrière (8/80), terwijl zijn tweede versie een grotere verfijning had, maar minder karakter. Deze nieuwe versie brengt een geïnspireerde synthese met zijn verrukkelijke liefdesmuziek (Jiří Vodička's vioolsolo's moeiteloos in hun pathos), gevolgd door een speels Intermezzo en klagende Funeral Music, waarna de finale heldhaftig streeft naar zijn ultieme transcendentie.

De Czech Philharmonic geeft alles wat ze hebben; met het beste geluid dat Decca tot nu toe in het Rudolfinum heeft bereikt, kan dit naast Charles Mackerras worden geplaatst als de beste moderne Asrael. Als dit inderdaad Bělohláveks laatste studio-opnames zijn, een pleidooi voor de commerciële release van de Barbican-uitvoering van Dvořáks Requiem, wat ook zijn laatste concertoptreden was.

How gratifying that Jiří Bělohlávek was able to re record Suk’s Asrael in his second tenure at the helm of the Czech Philharmonic. His first version had no lack of eloquence or fervour, but also a tendency to hold back during climactic passages; something later redressed in his live reading with the BBC Symphony, with its passing flaws in ensemble and vagaries of balance.

Neither of these is an issue here, as witness a first movement that emerges purposefully from its sombre introduction into an allegro of trenchant resolve, maintained throughout an impulsive development and culminating in an anguished apotheosis. The Intermezzo wears its Mahlerian overtones discreetly, not least that mesmeric passage where the funeral-march theme dissolves into overlapping pizzicatos, while the Scherzo compensates for an initial (and marginal) lack of impetus with its raptly expressive Trio then coursing surge towards an implacable close. Nor is the slow movement unduly over-weighted – so enabling its episodes of bittersweet evocation to register as fully as the wearied resignation into which it subsides. The finale duly caps this performance with a visceral onward drive (as in the central fugato) that leads inexorably to a powerful culmination, then an epilogue whose relative expanse is justified through its arrival at a benediction the more enduring for having been so methodically and affectingly achieved.

Bělohlávek’s association with Fairy Tale goes back even further. He recorded it with the Prague Symphony near the outset of his career (8/80), while his second account had a greater sophistication but less character. This new version brings an inspired synthesis with its ravishing love music (Jiří Vodička’s violin solos effortless in their pathos), succeeded by a playful Intermezzo and plangent Funeral Music, then the finale strives heroically toward its ultimate transcendence.

The Czech Philharmonic give their collective all; with the best sound Decca has yet achieved at the Rudolfinum, this can be placed next to Charles Mackerras as the finest modern Asrael. If these are indeed Bělohlávek’s last studio recordings, a plea for the commercial release of the Barbican performance of Dvořák’s Requiem, which was also his final concert appearance.