oktober 2024
David Matthews: Complete String Quartets, Vol. 6
Kreutzer Quartet
Een nieuw deel in de serie van Toccata waarin de strijkkwartetten en de fantasierijke muzikale stem van de Britse componist David Matthews worden gevierd, met fantastische uitvoeringen.
Terwijl ik deze recensie schrijf, heeft David Matthews waarschijnlijk zijn Strijkkwartet nr. 18 al afgerond! Alleen het Zevende (met tenorsolist) en het Negende moeten nog worden opgenomen als onderdeel van deze cyclus van de altijd ondernemende Toccata Classics. Deel 6 brengt ons ondertussen bij met de Kwartetten nr. 16 en 17, samen met het Achtste. Matthews is een jeugdige figuur die desondanks in maart vorig jaar zijn 80e verjaardag vierde – en zelfs als ‘80 het nieuwe 60 is’, is zijn voortdurende vruchtbaarheid een bron van zowel verwondering als vreugde. Vorig jaar zag de warm ontvangen concertpremière van zijn eerste opera Anna (libretto van wijlen Roger Scruton) in The Grange, terwijl we nu wachten op de premières van Symfonie nr. 11 en het Symfonisch Tweeluik uit de opera. Het kan voor platenmaatschappijen lastig zijn om gelijke tred te houden met deze enorme creativiteit, en daarom moet Toccata's voortdurende kwartetserie met open armen worden ontvangen.
Kwartet nr. 8 (1997-98) heeft een eerste deel dat is geïnspireerd door het Welshe volksliedje 'Y Deryn Du' ('De merel') en is welsprekend in het trekken van de contouren en inhoud uit deze rijke bron. Energie barst los in een scherzo, terwijl elegie vervolgens opduikt in een langzame finale die is vastgelegd in het geheugen van de Duitse polymath en collega Berthold Goldschmidt. Kwartet nr. 16 (in première in 2022) werd getriggerd door de dood van collega-componist Hugh Wood in 2021 en bevat tegen het einde een scherp memorabel moment waarin het lied van een roodborstje wordt getranscribeerd. Nr. 17 werd onthuld op het Aldeburgh Festival van 2023 door het Kreutzer Quartet en is daarom een zeer passend, gelaagd eerbetoon aan Benjamin Britten, met wie Matthews vier jaar lang nauw samenwerkte als compositorisch assistent aan het einde van het leven van de zieke componist.
Matthews heeft een opmerkelijke consistentie in zijn uitingen, waardoor elk nieuw kwartet nog steeds een boeiende ontdekkingsreis is om onverwachte hoeken van zijn verbeelding te verkennen. Deze uitvoeringen door de toegewijde Kreutzer-spelers onder leiding van Peter Sheppard Skærved worden door de componist zelf geleid in fantastisch levendige klanken en ze reageren empathisch en enthousiast op elk gebaar van deze veelzijdige muziek. Een ontroerende transcriptie van de laatste Prelude en Fuga uit deel 1 van Bachs '48' is voor de goede orde opgenomen. Een essentieel en authentiek document dus - van een muzikale meester die veel breder gevierd zou moeten worden om wat hij brengt in het gebroken culturele landschap van vandaag.
As I write this review David Matthews has probably already finished his String Quartet No 18! Only the Seventh (with tenor soloist) and Ninth then remain to be recorded as part of this cycle from ever enterprising Toccata Classics. Vol 6, meanwhile, brings us up to date with Quartets Nos 16 and 17 together with the Eighth. Matthews is a youthful figure who nevertheless marked his 80th birthday in March last year – and even if ‘80 is the new 60’, his continued fecundity is a source of both wonder and joy. Last year saw the warmly received concert premiere of his first opera Anna (libretto by the late Roger Scruton) at The Grange, while we now await the premieres of Symphony No 11 and the Symphonic Diptych from the opera. It can be hard for record companies to keep up with this prodigious rate of creativity, which is why Toccata’s continuing quartet series is to be welcomed with open arms.
Quartet No 8 (1997 98) has a first movement haunted by the Welsh folk song ‘Y Deryn Du’ (‘The Blackbird’) and is eloquent in drawing its contours and content from this rich source. Energy erupts in a scherzo while elegy then emerges in a slow finale inscribed to the memory of German polymath and colleague Berthold Goldschmidt. Quartet No 16 (premiered in 2022) was triggered by the death of fellow composer Hugh Wood in 2021 and towards its end contains a sharply memorable moment transcribing the song of a robin. No 17 was unveiled at the 2023 Aldeburgh Festival by the Kreutzer Quartet and is thus very suitably a many-layered homage to Benjamin Britten, with whom Matthews worked closely as a compositional assistant for four years at the end of the ailing composer’s life.
Matthews has a remarkable consistency of utterance which still makes every new quartet an engrossing journey of discovery in exploring unexpected corners of his imagination. These performances by the committed Kreutzer players led by Peter Sheppard Skærved are guided by the composer himself in fantastically vivid sound and they respond empathetically and enthusiastically to every gesture of this multifaceted music. A moving transcription of the final Prelude and Fugue from Vol 1 of Bach’s ‘48’ is included for good measure. An essential and authentic document therefore – by a musical master who should be much more widely celebrated for what he brings to today’s fractured cultural landscape.