augustus 2024

Rossini: Ermione (Live)

Kraków Philharmonic Orchestra o.l.v. Antonino Fogliani

‘De beste opname die we tot nu toe van Ermione hebben gehad’, schrijft recensent en Rossini-expert Richard Osborne over deze opwindende uitvoering van deze dramatische opera.

Dit is de beste opname die we tot nu toe hebben gehad van Ermione, Rossini's klassiek geïnspireerde meesterwerk afgeleid van Racine's Andromaque, de kijk van de grote tragediedichter op de nasleep van de plundering van Troje door de Grieken en de destructieve keten van onbeantwoorde passies die het achterliet. Geschreven in volle vaart in Napels in 1819, was de opera die bijna onmiddellijk werd verwaarloosd van weinig belang voor Rossini. Hij hield van het stuk en kende de kwaliteit ervan.

De operawereld begon er ook van te houden na de heropvoering in concert in Siena in 1977. De eerste commerciële opname werd gemaakt onder leiding van Claudio Scimone in Monte Carlo in 1986 met zo goed als een cast die op dat moment beschikbaar was (Erato, 8/88). Er werd geen editie gecrediteerd, hoewel het waarschijnlijk de versie was die voor Siena was voorbereid op basis van Rossini's eigen zorgvuldig bewaarde manuscript en bijbehorende orkestrale bronnen door de overleden, grote Giovanni Carli Ballola. De eerste uitvoeringen van de officiële Critical Edition (Fondazione Rossini 1995, vocale score Casa Ricordi 2006) werden gegeven op het Pesaro Festival van 1987, met een nogal ontwapenend vluchtige Monserrat Caballé in de titelrol.

De bepalende heropleving kwam in een razend krachtige concertuitvoering in de Queen Elizabeth Hall in Londen in 1992, gedirigeerd door Mark Elder met Anna Caterina Antonacci als Ermione. Zoals Max Loppert schreef in de Financial Times, was het een triomf voor het werk zelf, deze ‘hoogdravende mix, perfect uitgebalanceerd, van klassieke vorm en romantische passies die het drama op het kookpunt houden’. Antonacci en de Oreste, Bruce Ford, herhaalden hun rollen in Glyndebourne in 1995 – een excentrieke en slecht verlichte enscenering die slecht overkwam op het kleine scherm (NVC Arts, 6/06).

Lopperts uitspraak over een drama dat op het kookpunt blijft is scherpzinnig. Het is wat er fataal ontbreekt in de overigens waardige studio-opname van Opera Rara (12/10). Omgekeerd is het het bepalende kenmerk van deze live-uitvoering van Rossini in Wildbad uit 2022. De dirigent Antonino Fogliani houdt het hele drama krachtig op koers, net als de Ermione, Serena Farnocchia. Ze is bij haar eerste verschijning de tijgerin, maar houdt, net als Antonacci, de rol in stand tot aan het geweldige 35 minuten durende ontknoping, waarin ze eerst de moord op Pirro door de al door Furie geplaagde Oreste beveelt en vervolgens betreurt.

De rol van Oreste is geschreven voor de virtuoze hoge tenor Giovanni David en heeft de neiging reputaties op te poetsen, zoals hier in een gedenkwaardige uitvoering door de Congolese tenor Patrick Kabongo. Dat geldt niet voor de rol van Pirro, bedacht voor de geweldige bariton Andrea Nozzari. Vanaf die heropleving van Siena hebben de vocale en dramatische eisen vooral problemen opgeleverd, zoals hier voor de Spaanse tenor Moisés Marín in Pirro's eerste confrontatie met Ermione in het onhandig geschreven duet 'Non proseguir!'. Maar de zaken verbeteren. Marín heeft aanwezigheid, kan goed overweg met de declamatorische aspecten van de rol en vindt de poging tot het versieren van Andromaca in Act 2 - de uitstekende Aurora Faggioli - een stuk gemakkelijker te onderhandelen dan die eerdere confrontatie met Ermione.

De verschillende belangrijke comprimario-rollen zijn goed ingenomen, niet in de laatste plaats het spel van Oreste's verwant Pilade door de in Milaan opgeleide tenor Chuan Wang. Er zijn de gebruikelijke irritaties bij deze Wildbad-opnames: te veel applaus halverwege de act (soms gejoel in de bierhal) en geen tekst of vertaling. Er is echter een goede synopsis, en verzamelaars die de Erato- of Opera Rara-opnames bezitten – waaraan dit nu een noodzakelijke toevoeging is – zullen ze hoe dan ook hebben.

De opname van Deutschlandfunk Kultur is eersteklas. En het is goed om de hele Act 1 op één cd te hebben, zonder een irritante onderbreking in de Act 1-finale (Erato) of kort ervoor (Opera Rara). Zulke continuïteit helpt bij de uiterst belangrijke taak om dit hartverscheurende muziekdrama spannend op koers te houden.

This is the best recording we have yet had of Ermione, Rossini’s Classically inspired masterwork derived from Racine’s Andromaque, the great tragedian’s take on the aftermath of the Greeks’ sack of Troy and the destructive chain of unrequited passions it left in its wake. Written at white heat in Naples in 1819, the opera’s almost immediate neglect was of little concern to Rossini. He loved the piece and knew its quality.

The operatic world also began to love it after its revival in concert in Siena in 1977. The first commercial recording was made under Claudio Scimone’s direction in Monte Carlo in 1986 with as good a cast as was available at the time (Erato, 8/88). No edition was credited, though it was probably the one prepared for Siena from Rossini’s own carefully preserved manuscript and attendant orchestral sources by the late, great Giovanni Carli Ballola. The first performances of the official Critical Edition (Fondazione Rossini 1995, vocal score Casa Ricordi 2006) were given at the 1987 Pesaro Festival, with a rather too disarmingly flighty Monserrat Caballé in the title-role.

The defining revival came in a blazingly powerful concert performance in London’s Queen Elizabeth Hall in 1992, conducted by Mark Elder with Anna Caterina Antonacci as Ermione. As Max Loppert wrote in the Financial Times, it was a triumph for the work itself, this ‘high-wire mixture, perfectly balanced, of Classical form and Romantic passions that keep the drama unfolding at fever pitch’. Antonacci and the Oreste, Bruce Ford, repeated their roles at Glyndebourne in 1995 – an eccentric and dimly lit staging that transferred poorly to the small screen (NVC Arts, 6/06).

Loppert’s phrase about a drama that stays at fever pitch is shrewd. It’s what’s fatally lacking in Opera Rara’s otherwise worthy studio recording (12/10). Conversely, it’s the defining feature of this live 2022 Rossini in Wildbad performance. The conductor Antonino Fogliani holds the whole drama powerfully on course, as does the Ermione, Serena Farnocchia. Every inch the tigress at her first appearance, she, like Antonacci, sustains the role through the great 35-minute denouement, where she first orders, then regrets, the murder of Pirro by the already Fury-haunted Oreste.

Written for the virtuoso high tenor Giovanni David, the role of Oreste tends to burnish reputations, as here in a memorable performance by Congolese tenor Patrick Kabongo. Not so the role of Pirro, conceived for the great baritenor Andrea Nozzari. From that Siena revival onwards, its vocal and dramatic demands have mostly spelled trouble, as they do here for Spanish tenor Moisés Marín in Pirro’s initial confrontation with Ermione in the awkwardly written duetto ‘Non proseguir!’. But things improve. Marín has presence, copes well with the declamatory aspects of the role, and finds the attempted Act 2 wooing of Andromaca – the excellent Aurora Faggioli – a good deal easier to negotiate than that earlier confrontation with Ermione.

The several important comprimario roles are well taken, not least Milan-trained tenor Chuan Wang’s playing of Oreste’s kinsman Pilade. There are the usual irritants with these Wildbad recordings: too much mid-act applause (beer-hall ululations on occasion) and no text or translation. There is, however, a good synopsis, and collectors who own the Erato or Opera Rara recordings – to which this is now a necessary addition – will have them anyway.

The recording by Deutschlandfunk Kultur is first-rate. And it’s good to have the whole of Act 1 on a single CD, without an irritating break either within the Act 1 finale (Erato) or shortly before it (Opera Rara). Such continuity helps with the all-important task of keeping this harrowing music drama thrillingly on course.