augustus 2024

Tempus omnia vincit - Schubert. Josquin. Purcell

Protean Quartet

Het Protean Quartet, de recente winnaars van de York Early Music International Young Artists Competition – en deze maand de One to Watch – overstijgt met stijl de eeuwen.

Kort na de release van het vijfde deel van Kenneth Woods and the English Symphony Orchestra (gewijd aan Steve Elcock – 7/24) in hun geweldige ‘21st Century Symphony Project’-serie komt het zesde deel, gewijd aan Robert Saxton. Opnieuw zit het vol met boeiende muziek, twee opmerkelijke en meeslepende composities, prachtig gespeeld, maar het is misschien ook – nu we het halverwege punt van het project zijn gepasseerd – het meest uitdagende probleem tot nu toe.

De uitdaging komt voort uit het feit dat geen van beide werken de titel ‘symfonie’ heeft. The Resurrection of the Soldiers (2016) is een brandend, intens werk voor strijkorkest, een werk dat terecht een plaats verdient tussen de beste Engelse werken voor strijkorkest. Het valt in één doorlopend stuk, dat zich op natuurlijke wijze verdeelt in drie grote paragrafen over een tijdsbestek van net geen kwartier, en werd geschreven voor het English Symphony Orchestra en George Vass (aan wie het is opgedragen) voor het Presteigne Festival. Geïnspireerd door Stanley Spencers serie schilderijen voor de Sandham Memorial Chapel, is The Resurrection of the Soldiers misschien meer een toongedicht, maar het heeft de ernst van een symfonie in één deel, niet in de laatste plaats door de centrale fuga en troostende conclusie.

Het grotere stuk, de vijfdelige Scenes from The Epic of Gilgamesh (2022) is een ander verhaal. Dit is de compositie die voor Woods is geschreven en roept de vraag op: 'Wat is een symfonie?' Op een bepaald niveau is dit een nauwkeurig beargumenteerde suite afgeleid van de grote Mesopotamische tekst, waar Saxton al lang een werk omheen wilde componeren. De muzikale taal is breed tonaal en aantrekkelijk beschrijvend, de opeenvolging van krachtige secties en threnodieën en een finale die Tippett op zijn best waardig is, en die de beproevingen van koning Gilgamesj met zijn vriend Enkidu echoot. Het is een spookachtig werk, dat bewijst (als het nodig was) dat muzikale impact of relevantie niet hoeft te komen van extremen van sonoriteit, harmonie of stijl. De ESO reageert met een fantastische interpretatie, geïnformeerd door onberispelijk ensemble en intonatie (met een aantal geweldige solo's en duo's onderweg), een die op een lus bleef in mijn speler. Is het een symfonie? In zijn omvang, expressieve elan en integratie, zou ik zeggen van wel. Weer een grondig meeslepend, intrigerend album, sterk aanbevolen, net als zijn vijf voorgangers.

Hard on the heels of the release of Kenneth Woods and the English Symphony Orchestra’s fifth instalment (devoted to Steve Elcock – 7/24) in their terrific ‘21st Century Symphony Project’ series comes the sixth, devoted to Robert Saxton. Once more it is full of captivating music-making, two remarkable and compelling compositions, magnificently played, but it may also be – as we move past the halfway point of the project – the most challenging issue thus far.

The challenge arises from the fact that neither work is titled ‘symphony’. The Resurrection of the Soldiers (2016) is a searing, intense work for string orchestra, one that should by rights take its place among the finest English works for string orchestra. It falls into one continuous span, dividing naturally into three large paragraphs across a not-quite-quarter-hour timespan, and was written for the English Symphony Orchestra and George Vass (to whom it is dedicated) for the Presteigne Festival. Inspired by Stanley Spencer’s series of paintings for the Sandham Memorial Chapel, The Resurrection of the Soldiers is more tone poem, perhaps, but it has the gravitas of a one-movement symphony, not least through its central fugue and consolatory conclusion.

The larger piece, the five-movement Scenes from The Epic of Gilgamesh (2022) is another matter. This is the composition written for Woods and prompts the question: ‘What is a symphony?’ At one level, this is a closely argued suite derived from the great Mesopotamian text, around which Saxton had long wanted to compose a work. The musical language is broadly tonal and appealingly descriptive, its succession of vigorous sections and threnodies, and a finale worthy of Tippett at his best, echoing the trials of King Gilgamesh with his friend Enkidu. It is a haunting work, proving (were it needed) that musical impact or relevance need not come from extremes of sonority, harmony or style. The ESO respond with a fabulous interpretation, informed by immaculate ensemble and intonation (with some superb solo and duo playing along the way), one that stayed on loop in my player. Is it a symphony? In its scope, expressive élan and integration, I would say yes. Yet another thoroughly gripping, intriguing album, strongly recommended, as are its five predecessors.