mei 2024

Richard Wagner: Famous Opera Scenes

Nikolai Lugansky

De verhalende poëzie van pianist Nikolai Lugansky op dit album, gewijd aan Wagner-transcripties, is zodanig dat het lijkt alsof we rechtstreeks in de klankwereld van de opera’s zelf stappen.

Luister naar Josef Hofmanns opname uit 1923 van Louis Brassins transcriptie van Wagners Magic Fire Music en je hoort een van de beste pianisten van de 20e eeuw, op het toppunt van zijn kunnen, een virtuoze vingertwister met zoveel elegantie spelen dat de moeilijkheden lijken te smelten. Luister naar hetzelfde stuk gespeeld door Chitose Okashiro (Pro Piano) en de technische eisen van de muziek - evenals Okashiro's vlammende vermogen om ermee om te gaan - komen naar voren. In de handen van Nikolai Lugansky gebeurt er iets heel anders. Plotseling ben je van het concertpodium af en sta je midden in de opera, en je aandacht voor pianistische uitdagingen wordt vervangen door je onderdompeling in de emotionele en psychologische uitdagingen waarmee Wotan wordt geconfronteerd als hij zijn dochter in de steek laat.

Zo gaat het de hele recital door. Toegegeven, Lugansky heeft, net als Hofmann en Okashiro, een spectaculaire techniek, en degenen die op zoek zijn naar virtuoze sensaties – degenen die genieten van het schijnbare vermogen van de pianist om het onmogelijke te doen – zullen niet teleurgesteld worden (luister naar de manier waarop hij de enorme klanken van Götterdämmerung oproept, die soms het hele klavier in één keer lijken te benutten). En ook degenen die op zoek zijn naar subtielere voorbeelden van technische expertise niet. Lugansky is vooral goed in het beheren van de tremolo's en de andere fillers die worden gebruikt om het geluid te verrijken. Op geen enkel moment verstikken ze de muziek.

Maar virtuositeit is hier secundair. In plaats daarvan zet Lugansky zijn technische magie in – met name zijn gevoel voor kleur, zijn frasering en zijn vermogen om belangrijke details binnen de meest rommelige texturen te belichten – minder om het publiek te verbazen dan om de diepte en dubbelzinnigheid van het dramatische moment vast te leggen. Zo wordt bijvoorbeeld Siegfrieds Funeral March vaak gedolven om zijn heldendom en nobele ceremonie; Lugansky's uitvoering brengt ook, in zeldzame mate, zijn nostalgie en zijn weerspiegeling van Siegfrieds diepe kwetsbaarheid naar voren. Evenzo legt zijn Parsifal op gevoelige wijze de combinatie van onschuld en pijn, eer en woede van de muziek vast.

De arrangementen zijn van meerdere handen en omvatten af ​​en toe de interactie van meerdere transcriptoren. Het is een bewijs van Lugansky's vaardigheid dat wanneer hij Brassin vervangt aan het einde van Entry of the Gods into Valhalla, de overgang naadloos is - en dat zijn versies van de Götterdämmerung-fragmenten zich staande houden tegenover de Wagner-transcripties die door de 19e-eeuwse giganten zijn geschreven. Het geluid is ook uitstekend.

Listen to Josef Hofmann’s 1923 recording of Louis Brassin’s transcription of Wagner’s Magic Fire Music and you’ll hear one of the 20th century’s greatest pianists, at the top of his game, toss off a virtuoso finger-twister with such elegance that its difficulties seem to melt away. Listen to the same piece played by Chitose Okashiro (Pro Piano) and the music’s technical demands – as well as Okashiro’s blazing ability to navigate them – come to the fore. In the hands of Nikolai Lugansky, something entirely different happens. Suddenly, you’re off the concert stage and at the heart of the opera, and your attention to pianistic challenges is replaced with your immersion in the emotional and psychological challenges faced by Wotan as he abandons his daughter.

So it goes throughout the recital. Granted, Lugansky, like Hofmann and Okashiro, has a spectacular technique, and those seeking virtuoso thrills – those who revel in the pianist’s apparent ability to do the impossible – won’t be disappointed (listen to the way he summons the huge sonorities of Götterdämmerung, which sometimes seem to exploit the full keyboard at once). Nor will those looking for subtler examples of technical expertise. Lugansky is especially good at managing the tremolos and the other fillers used to enrich the sound. At no point do they choke the music.

But virtuosity is secondary here. Rather, Lugansky deploys his technical magic – in particular, his sense of colour, his phrasing and his ability to illuminate key details within the most cluttered textures – less to wow the audience than to capture the depth and ambiguity of the dramatic moment. Thus, for instance, Siegfried’s Funeral March is often mined for its heroism and noble ceremony; Lugansky’s performance also brings out, to a rare degree, its nostalgia and its reflection of Siegfried’s profound vulnerability. Likewise, his Parsifal sensitively captures the music’s combination of innocence and pain, honour and anger.

The arrangements are by a number of hands, and occasionally involve the interaction of multiple transcribers. It’s a testament to Lugansky’s skill that when he steps in for Brassin at the end of Entry of the Gods into Valhalla, the transition is seamless – and that his versions of the Götterdämmerung excerpts hold their own against the Wagner transcriptions penned by the 19th-century giants. The sound is excellent as well.