januari 2024

Operette. Wien, Berlin, Paris

Diana Damrau & Munich Radio Orchestra o.l.v. Ernst Theis

‘Ik vraag me af of ik mijn record van het jaar al heb gevonden?’ schrijft Richard Bratby. Gedurfde woorden voor een recensie in januari, en wat is een betere aanmoediging om ernaar te luisteren?

Operetterecitals van stersolisten hebben een lange, zij het onregelmatige, stamboom. Nu treedt Diana Damrau aan, en het moet gezegd worden dat de kwaliteiten die haar zo'n winnende recitalist maken – de humor, de vertrouwelijke tederheid, de gevoeligheid voor de tekst – hier allemaal volledig aanwezig zijn. Het resultaat is een reeks uitvoeringen die de zelfbewustheid die sommige van deze grote namen ontsiert – het gevoel, zoals een collega het ooit verwoordde, dat Diva (of Divo) X een staatsbezoek brengt aan dit repertoire, volledig vermijden.

Het programma reikt gelukkig veel verder dan Wenen. Messager, Lincke, Stolz en Oscar Straus zijn allemaal vertegenwoordigd, en het is goed om te zien dat een recital-cd revue-operette omarmt, met nummers uit Paul Abrahams Ball im Savoy (een heerlijk bluesy ‘In meinen weissen Armen’) en ook White Horse Inn en Korngolds Strauss-bewerking uit 1931 Das Lied der Liebe (Jonas Kaufmann is te gast op deze laatste twee, maar met perfect tact). Fragmenten uit Friederike, Paganini en Eva herinneren ons eraan hoe fantasierijk Lehár een melodie kon vormen. (Als Erato maar Engelse vertalingen van de teksten had geleverd!)

De natuurlijke helderheid en zoetheid van Damraus sopraan is hier een groot pluspunt. Ze heeft geen moeite om een ​​melodie over een orkestrale climax te laten zweven (hoewel Theis en zijn orkest in München met alerte, ongedwongen warmte spelen). Haar lichtvoetigheid is verrukkelijk; in nummers als Messagers ‘J’ai deux amants’ brengt ze een speelsheid – een sprankeling in de stem – die haar onderscheidt van haar grootsere collega’s. Dit zijn uitvoeringen die je je op het podium zou kunnen voorstellen. Tegelijkertijd weet Damrau instinctief hoe ze een frase donkerder of strakker moet maken, waardoor het expressieve potentieel van muziek naar voren komt dat veel te snel als onzin wordt afgedaan. De resultaten raken het hart en verrukken het gehemelte: het is nog vroeg, maar ik vraag me af of ik mijn plaat van het jaar al heb gevonden?

Operetta recitals by star soloists have a long, if patchy, pedigree. Now Diana Damrau steps up, and it needs to be said that the qualities that make her such a winning recitalist – the wit, the confiding tenderness, the sensitivity to the text – are all here in full. The result is a series of performances that wholly avoid the self-consciousness that mars some of these big-name efforts – the sense, as a colleague once put it, that Diva (or Divo) X is paying a state visit to this repertoire.

Pleasingly, the programme ranges far beyond Vienna. Messager, Lincke, Stolz and Oscar Straus are all represented, and it’s good to see a recital disc embrace revue-operetta, with numbers from Paul Abraham’s Ball im Savoy (a wonderfully bluesy ‘In meinen weissen Armen’) as well as White Horse Inn and Korngold’s 1931 Strauss adaptation Das Lied der Liebe (Jonas Kaufmann guests on these last two, but with perfect tact). Excerpts from Friederike, Paganini and Eva remind us just how imaginatively Lehár could shape a melody. (If only Erato had provided English translations of the texts!)

The natural clarity and sweetness of Damrau’s soprano is a huge asset here. She has no trouble floating a melody over an orchestral climax (though Theis and his Munich orchestra play with alert, unforced warmth). Her lightness of touch is delicious; in numbers such as Messager’s ‘J’ai deux amants’ she brings a playfulness – a sparkle in the voice – that sets her apart from her grander colleagues. These are performances that you could imagine seeing on stage. At the same time, Damrau instinctively knows how to darken or tighten a phrase, bringing out the expressive potential of music that is far too readily dismissed as fluff. The results touch the heart as well as ravishing the palate: it’s early days, but I wonder if I’ve already found my record of the year?