september 2019
Messes de Barcelone et d'Apt
Ensemble Gilles Binchois o.l.v. Dominique Vellard
De stemmen en spelers van Ensemble Gilles Binchois nemen ons mee terug naar de 14e eeuw met uitvoeringen van innemend karakter, charme en overtuiging.
Dit programma is opgebouwd rond twee miszettingen en twee manuscripten waarvan wordt gedacht dat ze polyfone muziek uit de pauselijke liturgie in Avignon rond 1400 bewaren. De eerste mis is de Messe de Barcelone: hoewel het geen cyclische mis is, bevat het twee trope bewegingen, Gloria en Sanctus, die een aangename symmetrie creëren rond een substantieel Credo (op verleidelijke wijze gelabeld als door ‘Sortes’). Ensemble Gilles Binchois treedt op in een combinatie van stemmen, vedels en gittern en cultiveert een aantrekkelijk ontspannen, broeierige kwaliteit; met name in het hymneachtige Kyrie, dat de rijke vocale kwaliteit van de zangers laat zien.
Vergeleken met een relatief recente uitvoering door Capella de Ministrers onder Carles Magraner (CdM, 8/15), is dit een conservatief maar gevoelig aanbod. De Gloria heeft een mooi gevarieerde textuur met verrassend welluidende tropen die worden gegeven aan countertenor en vedels. De Credo wordt uitgevoerd met afwisselende groepen lage stemmen, wat de gravitas van dit grote centrale deel benadrukt. Gekarakteriseerd door zachte, rietachtige countertenors en heldere, lichte tenors, heeft dit ensemble veel vocale persoonlijkheid; ze houden de frases levendig terwijl ze over het algemeen een versnelling naar die verrukkelijk hoekige Ars Nova-cadensen vermijden.
De tweede mis is een moderne assemblage van het Apt-manuscript, een idee dat is geleend van oude schrijfpraktijken. Hier is er een getropeerd Kyrie met fantastisch vloeiende frases die door countertenor worden overgenomen, waarna twee genoemde delen van Depansis (Gloria) en Tapissier (Sanctus) volgen, componisten over wie we frustrerend weinig weten.
Tot slot, als we naar de motetten kijken, valt Colla jugo/Bona condit van de Vitry op door Dominique Vellards rustig tempo instrumentale uitvoering. Herinnerend aan de levendige, kletsende (vocale) opname van Sequentia (DHM, 1/92), met zijn bovenste stem die overloopt van een snel bewegende tekst, zijn deze uitvoeringen van Ensemble Gilles Binchois bepaald onopvallend vergeleken met de opwindende, hectische stijl die vaak met de Vitry wordt geassocieerd.
This programme is built around two Mass settings and two manuscripts thought to preserve polyphonic music from the Papal liturgy at Avignon around 1400. The first Mass is the Messe de Barcelone: while not a cyclic Mass, it contains two troped movements, Gloria and Sanctus, which create a pleasing symmetry around a substantial Credo (tantalisingly labelled as by ‘Sortes’). Performing in a combination of voices, vielles and gittern, Ensemble Gilles Binchois cultivate an attractively unhurried, brooding quality; particularly in the hymnlike Kyrie, which showcases the rich vocal quality of the singers.
Compared with a relatively recent performance by Capella de Ministrers under Carles Magraner (CdM, 8/15), this is a conservative but sensitive offering. The Gloria has a nicely varied texture with surprisingly mellifluous tropes given over to countertenor and vielles. The Credo is performed with alternating groups of lower voices, emphasising the gravitas of this large central movement. Characterised by gentle, reedy countertenors and bright, light tenors, this ensemble have lots of vocal personality; they keep phrases buoyant while generally avoiding an acceleration towards those delightfully angular Ars Nova cadences.
The second Mass is a modern assemblage from the Apt manuscript, an idea borrowed from old scribal practices. Here there is a troped Kyrie with fabulous flowing phrases taken by countertenor, after which are two named movements by Depansis (Gloria) and Tapissier (Sanctus), composers about whom we know frustratingly little.
Finally, turning to the motets, de Vitry’s Colla jugo/Bona condit stands out for Dominique Vellard’s gently paced instrumental performance. Remembering the sprightly, chattering (vocal) recording by Sequentia (DHM, 1/92), with its top voice bubbling over with a fast-moving text, these performances by Ensemble Gilles Binchois are determinedly unfussy compared to the exciting, frenetic style often associated with de Vitry.