Awards Issue 2020

J.S. Bach: St. John Passion, BWV 245

Bach Collegium Japan o.l.v. Masaaki Suzuki

De Matthäus Passion van Masaaki Suzuki heeft dit jaar de Choral Award gewonnen – deze uitvoering van de Johannes is net zo ontroerend, oprecht, dramatisch en spiritueel.

Toen Bach Collegium Japan de Johannes Passion uitvoerde in Londen aan het begin van hun Europese tournee in het voorjaar van 2020 – ter ere van het 30-jarig jubileum van BCJ – zat het Barbican al vol met lege stoelen toen het virus toesloeg. Zoals Masaaki Suzuki zich herinnerde, had een nieuwe urgentie dit tot een zeer dramatische opname gemaakt toen ze in Keulen aankwamen voor het vierde en wat het laatste concert zou worden (live gestreamd vanuit een lege zaal). Het Barbican-concert was gedenkwaardig vanwege de volledigheid van Suzuki's visie, het onvervalste verhaal van James Gilchrists altijd onderzoekende Evangelist – dat geleidelijk leek te veranderen van geïnteresseerde verslaggever in de meest oprechte volgelingen – en een spectaculair verenigde en betrokken vertolking door zowel zangers als instrumentalisten.

Als er in de tussenliggende dagen tussen Londen en Keulen iets van een geharnast ritueel verloren is gegaan, hebben we hier een lezing die voelt alsof ze diep in de psyche van de uitvoerders weten dat dit allemaal vlak voor het einde gebeurt. Gilchrist is weer meesterlijk in vorm, en waagt zich aan een nauwkeurige grafische beschrijving op een manier die de ervaring in elk opzicht 'live' laat aanvoelen. De elektrische menigtescènes zijn overal geboren uit een lichtgevende beeldspraak die wordt opgezet door het openingskoor, waarvan de jammerende hobo's worden ondersteund door geduchte baslijnen (Suzuki neemt de contrafagotoptie over van de versie uit 1725) en briljante continuo-realisatie, waardoor de luisteraar druipend van verwachting achterblijft in het stof en vuil van een doorgewinterde pelgrimstocht. Terwijl Herreweghe's recente verslag een fantastische overpeinzing is, elegant vormgegeven en verfijnd in zijn interne balans, neemt Suzuki ons mee als medereizigers op zoek naar geloof, en neemt hij ons niet per se allemaal als gelovigen aan.

Dit betekent dat de uitwisselingen tussen Christus, Pilatus en de evangelist speciaal geprojecteerd en supertheatraal getimed aanvoelen, om niemand in twijfel te laten over de implicaties naarmate de inzet stijgt. Dringend maar nooit geforceerd, Suzuki zet de boel echt op scherp in het gedeelte waarin Pilatus de blaffende menigte probeert te sussen en Christus probeert te overtuigen zichzelf te helpen; Yusuke Watanabe's Pilatus wordt uitzonderlijk gekarakteriseerd als een centraal scharnierpunt in de procedure, een tragische cameo van een man die alleen een slechte beslissing kan nemen, totdat hij onherstelbaar gekneusd in de geschiedenis verdwijnt.

De solobijdragen zijn voornamelijk van de voorste rang. Zachary Wilder doet het minder goed in 'Mein Jesu, ach!' dan in zijn schitterende 'Ach, mein Sinn', maar Damien Guillons gevoelig geëtste zang gaat verder waar hij was gebleven in de St Matthew-opname (4/20) in een adembenemend 'Es ist vollbracht'. De heldere stem van Hana BlaŽíková is snel een van de meest boeiende in moderne Bach-uitvoeringen geworden, zoals 'Zerfliesse' onthult, en Christian Immler straalt zijn genialiteit uit met consistente autoriteit, met name in een verzachtende 'Mein teurer'.

Ondanks alle beperkingen die Covid-19 heeft opgelegd aan het 30-jarig jubileumjaar van BCJ, voegt deze buitengewoon vitale, menselijke en emotionele weergave zich bij de recente St Matthew in een andere stralende release van uitzonderlijke expressieve openhartigheid en bereik. Het overtreft Suzuki's eerste opname uit 1998 en geeft ons met de bekroonde St Matthew een paar passies aan de hoge tafel van de moderne Bach-discografie.

When Bach Collegium Japan performed the St John Passion in London early on in their spring 2020 European tour – celebrating BCJ’s 30th anniversary – the Barbican was already peppered with empty seats as the virus took hold. As Masaaki Suzuki recalled, by the time they had arrived in Cologne for the fourth and what was to be the final concert (live-streamed from an empty hall), a new urgency had rendered this a very dramatic recording. The Barbican concert was memorable for the wholeness of Suzuki’s vision, the unalloyed narrative of James Gilchrist’s ever-probing Evangelist – which gradually appeared to turn from interested reporter into the sincerest of followers – and a spectacularly unified and engaged portrayal by singers and instrumentalists alike.

If something of a harnessed ritual was lost in the intervening days between London and Cologne, here we have a reading that feels as if, deep in the psyche of the performers, they know this is all happening close to the wire. Gilchrist is again on masterly form, risking pinpoint precision for graphic description in a way that makes the experience feel ‘live’ in every respect. The electric crowd scenes are throughout born of a luminous imagery set up by the opening chorus, whose wailing oboes are underpinned by redoubtable bass lines (Suzuki adopts the contrabassoon option from the 1725 version) and brilliant continuo realisation, leaving the listener dripping with expectation in the dust and grime of seasoned pilgrimage. While Herreweghe’s recent account is a superb contemplation, elegantly shaped and refined in its internal balance, Suzuki takes us as co-travellers in a search of faith, not necessarily assuming us all as believers.

This means that the exchanges between Christ, Pilate and the Evangelist feel especially projected, and super-theatrically timed, to leave no one in any doubt of the implications as the stakes rise. Urgent but never pushed, Suzuki really ramps things up in the section when Pilate is trying to appease the baying crowd and persuade Christ to help himself; Yusuke Watanabe’s Pilate is exceptionally characterised as a central pivot in proceedings, a tragic cameo of a man who can only make a bad decision, until he fades irretrievably bruised into history.

The solo contributions are mainly front-rank. Zachary Wilder fares less well in ‘Mein Jesu, ach!’ than in his coruscating ‘Ach, mein Sinn’, but Damien Guillon’s sensitively etched singing continues where he left off in the St Matthew recording (4/20) in a heart-stopping ‘Es ist vollbracht’. Hana BlaŽíková’s pellucid voice has fast become one of the most engaging in modern Bach performance, as ‘Zerfliesse’ reveals, and Christian Immler exudes his geniality with consistent authority, notably in an assuaging ‘Mein teurer’.

For all the constraints that Covid-19 has inflicted on BCJ’s 30th-anniversary year, this extraordinarily vital, human and emotional rendering joins the recent St Matthew in another effulgent release of exceptional expressive candour and range. It eclipses Suzuki’s initial recording from 1998, and with the award-winning St Matthew gives us a pair of Passions at the high table of modern Bach discography.