december 2020

El Nour

Fatma Said

Een prachtig debuut van de Egyptische sopraan Fatma Said biedt een werkelijk interculturele reis met liedjes uit Frankrijk, Spanje, Egypte en daarbuiten, allemaal uitgevoerd met schoonheid en enthousiasme.

‘Gevatheid, pit en veel glans’ was Neil Fishers vijfsterrenbeoordeling (The Times) van Fatma Said’s recital in Wigmore Hall in 2018. Veel daarvan komt terug in dit aangename debuutalbum van de Egyptische sopraan, dat een deel van het materiaal van dat gevarieerde Londense programma deelt. Onder de titel ‘El Nour’ – Arabisch voor ‘licht’ – presenteert ze een recital dat culturen overstijgt en licht werpt op kunstliederen uit Frankrijk, Spanje en Egypte en populaire liederen uit het Midden-Oosten, waarbij ze mediterrane culturen onderzoekt die elkaar in heel verschillende stijlen ontmoeten.

In Shéhérazade is Ravel meer geïnteresseerd in het oproepen van de oosterse sfeer van Tristan Klingsors geparfumeerde poëzie dan in het uitbeelden van specifieke verhalen uit Duizend-en-een-nacht. Said is echter een boeiende verhalenverteller, haar Franse dictie is scherp geanimeerd, met glanzende topnoten die schitterend glinsteren. Ik mis de gesluierde zijde van Marianne Crebassa’s mezzo in haar uitstekende verslag met Fazıl Say, en de manier waarop Said het woord ‘séduisante’ kleurt in ‘L’indifférent’ is niet bepaald verleidelijk, maar de nasale kleuring om de ‘lange gele neus in zijn witte baard’ van haar meester te beschrijven in ‘La flûte enchantée’ is goed gekarakteriseerd. Malcolm Martineau schildert ook levendige beelden op de piano, en ze worden in het tweede nummer vergezeld door Burcu Karadağ op de ney, de ademende tonen voegen een vleugje authentieke Midden-Oosterse pit toe. De ney duikt weer op in Bizets ‘Adieux de l’hôtesse arabe’.

Zes Spaanse nummers worden uitgevoerd met gitaar (Rafael Aguirre) en ik wou dat er meer waren geweest. Falla’s ‘Tus ojillos negros’ is duister verleidelijk, terwijl Said smelt in Obradors’ ‘Del cabello más sutil’. Drie van Federico García Lorca’s Old Spanish Songs barsten van karakter. Ik heb Berlioz’ ‘Zaïde’ ook met gitaar horen spelen, maar hier is Martineau de begeleider, samen met heldere castagnetten die – nadat ik haar dit jaar ‘Les filles de Cadix’ heb horen spelen op het Bastille Day-concert – ik aanneem dat Said ze zelf speelt.

Er staan ​​een paar primeurs op het album. Gamal Abdel-Rahim’s ‘I am the Sultan’s Daughter’ is een zeldzaam voorbeeld van een Egyptisch kunstlied, terwijl Philippe Gaubert’s ‘Le repos en Égypte’ zijn eerste opname krijgt, een slaapliedje terwijl de Heilige Familie rust tijdens hun vlucht naar Egypte, betoverend gezongen. De populaire liedjes uit Egypte en Libanon die dit fantasierijke album afsluiten, bevatten traditionele instrumenten zoals de qanun en bieden een fascinerend inzicht in Said's muzikale achtergrond. Ik ben benieuwd waar Said nu heen gaat.

‘Wit, spice and plenty of polish’ was Neil Fisher’s five-star assessment (The Times) of Fatma Said’s 2018 Wigmore Hall recital. A lot of that spills over into this enjoyable debut album from the Egyptian soprano, which shares some of the material from that varied London programme. Under the title ‘El Nour’ – Arabic for ‘light’ – she presents a recital that crosses cultures and sheds light on art songs from France, Spain and Egypt and popular songs from the Middle East, exploring Mediterranean cultures meeting in very different styles.

In Shéhérazade, Ravel is more concerned with evoking the oriental atmosphere of Tristan Klingsor’s perfumed poetry than depicting specific tales from the Arabian Nights. Said is an engaging storyteller, though, her French diction sharply animated, with shiny top notes glinting brilliantly. I miss the veiled silk of Marianne Crebassa’s mezzo in her excellent account with Fazıl Say, and the way Said colours the word ‘séduisante’ in ‘L’indifférent’ isn’t particularly seductive, but the nasal colouring to describe her master’s ‘long yellow nose in his white beard’ in ‘La flûte enchantée’ is well characterised. Malcolm Martineau paints vivid pictures at the piano, too, and they are joined in the second song by Burcu Karadağ on the ney, its breathy tones adding a touch of authentic Middle Eastern spice. The ney crops up again in Bizet’s ‘Adieux de l’hôtesse arabe’.

Six Spanish songs are performed with guitar (Rafael Aguirre) and I wish there had been more. Falla’s ‘Tus ojillos negros’ is darkly seductive, while Said melts in Obradors’s ‘Del cabello más sutil’. Three of Federico García Lorca’s Old Spanish Songs burst with character. I’ve heard Berlioz’s ‘Zaïde’ performed with guitar, too, but here Martineau is accompanist, along with crisp castanets which – having seen her perform ‘Les filles de Cadix’ at this year’s Bastille Day concert – I assume are played by Said herself.

There are a couple of firsts on the album. Gamal Abdel-Rahim’s ‘I am the Sultan’s Daughter’ is a rare example of an Egyptian art song, while Philippe Gaubert’s ‘Le repos en Égypte’ receives its first recording, a lullaby as the Holy Family rest on their flight into Egypt, beguilingly sung. The popular songs from Egypt and Lebanon that close this imaginative album feature traditional instruments such as the qanun and are a fascinating insight into Said’s musical background. I’ll be fascinated to see where Said goes next.