november 2020

Josquin Masses: Missa Hercules Dux Ferrarie, Missa D'ung aultre amer & Missa Faysant regretz

The Tallis Scholars o.l.v. Peter Phillips

Einde van de reis: en wat een reis. Vanaf het met een Gramophone Award bekroonde openingsalbum uit 1986 eindigt het overzicht van The Tallis Scholars van Josquin’s Masses met een passend uitstekende toevoeging aan de serie.

Dit is het einde van een enorm plezierig project dat in 1986 begon, oorspronkelijk niet bedoeld als een complete cyclus van Josquins Missen, maar dat consistent geweldige releases opleverde totdat voltooiing onvermijdelijk werd. Deze laatste cd wordt door Phillips beschreven als 'een perfect voorbeeld van [Josquins] genie' en presenteert een trio van vroege-middenwerken met een aantal prachtige texturen. Wie kan beter navigeren door zulke buitengewone muziek dan de meesters van rust en helderheid zelf, The Tallis Scholars? Hun nauwkeurige stijl schetst de kenmerkende klankwereld van elke mis, terwijl ze een consistente sonische schoonheid behouden.

Missa Hercules Dux Ferrarie is gebaseerd op acht noten afgeleid van de klinkers van de naam van de hertog. Zoals Phillips uitlegt: 'Ercole I d'Este van Ferrara ... hield ervan om zijn naam duidelijk en vaak gezongen te horen.' De tenoren schitteren helder op deze herhaalde melodie, terwijl de superius (bovenste) lijn zacht en ingetogen is. Een leuke vergelijking kan worden gemaakt met The Hilliard Ensemble (EMI/Erato, 5/90), waarvan de sterke countertenoren meer de nadruk leggen op de bovenkant van de textuur. Zoals altijd wacht men gretig op de canonieke passages in de uitvoering van The Tallis Scholars, omdat hun glazige sereniteit zich leent voor dergelijke texturen. De zesstemmige Agnus Dei is subliem.

Missa D’ung aultre amer moet Josquins kortste mis zijn, voornamelijk syllabisch, met telescopische teksten die een beknopte textuur creëren die wordt opgefleurd door een aantrekkelijke brede opwaartse sprong in de bovenste stem, geleend van Ockeghems motet waarop het is gemodelleerd. Wetende hoe belangrijk deze oudere componist voor Josquin was, is het een genot om zijn muziek op deze laatste cd te horen.

Missa Faysant regretz gebruikt materiaal uit een eerdere rondeau van Frye of Binchois. Hier is de Agnus III verbluffend: Josquins vindingrijkheid in het creëren van zo'n fijn gesponnen textuur over een herhalende tenorpartij is buitengewoon. Deze glanzend perfecte uitvoering pingelt met smaak en knettert van energie. Een geweldig einde van een magnifieke cyclus van opnames.

This ends a hugely enjoyable project begun in 1986, not originally envisaged as a complete cycle of Josquin’s Masses but which spawned consistently superb releases until completion became inevitable. This final disc is described by Phillips as ‘a perfect showcase for [Josquin’s] genius’ and presents a trio of early-middle works offering some exquisite textures. Who better to navigate such extraordinary music than the masters of tranquillity and clarity themselves, The Tallis Scholars? Their exacting style delineates the distinctive sound world of each Mass while maintaining a consistent sonic beauty.

Missa Hercules Dux Ferrarie is based on eight notes derived from the vowels of the Duke’s name. As Phillips explains: ‘Ercole I d’Este of Ferrara … liked to hear his name sung obviously and often.’ The tenors shimmer brightly on this repeated tune while the superius (uppermost) line is gentle and understated. An enjoyable comparison can be made with The Hilliard Ensemble (EMI/Erato, 5/90), whose strong countertenors draw more focus to the top of the texture. As ever, one greedily awaits the canonic passages in The Tallis Scholars’ performance since their glassy serenity lends itself to such textures. The six-voice Agnus Dei is sublime.

Missa D’ung aultre amer must be Josquin’s shortest Mass, mostly syllabic, with telescoped texts creating a concise texture brightened by an attractive wide upwards leap in the top voice borrowed from Ockeghem’s motet on which it is modelled. Knowing this older composer’s importance to Josquin, it’s a delight to hear his music infusing this final disc.

Missa Faysant regretz uses material drawn from an earlier rondeau by Frye or Binchois. Here the Agnus III is stunning: Josquin’s inventiveness in creating such a finely spun texture over a repeating tenor part is extraordinary. This glossily perfect performance pings with relish and crackles with energy. A superb end to a magnificent cycle of recordings.