november 2020

Tavener: No Longer Mourn for Me & Other Works for Cello

Steven Isserlis & Philharmonia Orchestra o.l.v. Omer Meir Wellber

Een zeer persoonlijk project van Steven Isserlis met muziek van zijn grote vriend Sir John Tavener. Lees meer over het ontroerende verhaal erachter in de rubriek van deze maand.

Dit is een cd die veel meer blijkt te zijn dan de som der delen. Op het eerste gezicht lijkt het een soort lappendeken, met arrangementen voor cello-ensemble van twee van Taveners koorwerken (de Preces and Responses en No longer mourn for me) rondom drie substantiëlere composities. Maar Steven Isserlis heeft in feite begrepen hoe hij de vocale kwaliteit in beide stukken naar voren kan halen en deze op een geweldige manier kan aanpassen voor de acht cello's, in die mate dat zelfs de instrumentale uitvoering van wat de intonaties van de voorzanger in het eerste stuk zouden zijn, buitengewoon natuurlijk en 'beademd' klinkt.

The Death of Ivan Ilyich is hier zeker het meest uitdagende stuk. Het is gebaseerd op een kort verhaal van Tolstoj en is een 'monodrama' in de lijn van The Immurement of Antigone en Eis Thanaton (hoewel de laatste niet zo wordt beschreven). Net als zij is het extreem sober, zeer geconcentreerd en compromisloos, met momenten van stralende schoonheid die door de duisternis heen breken; de moeite is het waard. Het stuk dat er echt uitspringt, is echter Mahámátar, met de soefizangeres Abi Sampa, die improviseert in haar eigen traditie boven muziek die is afgeleid van de ontvangen Byzantijnse zang voor de Grote Litanie uit de Eucharistische Liturgie (elke Griekse zanger zal dit onmiddellijk oppikken). Het cumulatieve effect is overweldigend. Popule meus, een volledig instrumentaal werk, is echter nauwelijks minder indrukwekkend.

Deze prachtig opgenomen schijf wordt enorm verrijkt door Steven Isserlis' zeer persoonlijke boekjesnotities - het is erg belangrijk om dit soort getuigenissen te hebben, en maakt van deze release een echt historisch document en een levendige nieuwe bijdrage aan de Tavener-discografie.

Here is a disc that proves to be much more than the sum of its parts. At first sight, it appears to be something of a patchwork, with arrangements for cello ensemble of two of Tavener’s choral works (the Preces and Responses and No longer mourn for me) surrounding three more substantial compositions. But in fact Steven Isserlis has understood how to draw out the vocal quality in both those pieces and adapt it superbly for the eight cellos, to the extent that even the instrumental performance of what would be the precentor’s intonations in the first sounds extraordinarily natural and ‘breathed’.

The Death of Ivan Ilyich is certainly the most challenging piece here. It is based on a short story by Tolstoy and is a ‘monodrama’ in the line of The Immurement of Antigone and Eis Thanaton (though the latter is not so described). Like them, it is austere in the extreme, highly concentrated and uncompromising, with moments of luminous beauty breaking through the darkness; the effort is worth making. The piece that really stands out, however, is Mahámátar, which features the Sufi singer Abi Sampa, who improvises in her own tradition above music derived from the received Byzantine chant for the Great Litany from the Eucharistic Liturgy (any Greek chanter will pick this up immediately). The cumulative effect is overwhelming. Popule meus, an entirely instrumental work, is hardly less impressive, however.

This beautifully recorded disc is enriched enormously by Steven Isserlis’s very personal booklet notes – it is very important to have this kind of testimony, and makes of this release a genuinely historical document as well as a vibrant new contribution to the Tavener discography.