oktober 2020

Janáček: The Cunning Little Vixen, Sinfonietta

London Symphony Orchestra o.l.v. Sir Simon Rattle

Simon Rattle keert terug naar The Cunning Little Vixen en biedt een interpretatie van levendige kleuren, met Lucy Crowe en Gerald Finley aan het hoofd van een indrukwekkende cast.

Opnamen van Janáčeks The Cunning Little Vixen en Sinfonietta vertegenwoordigen belangrijke mijlpalen in Simon Rattles vroege discografie: de laatste met de Philharmonia al in 1983, de eerste met de krachten van het Royal Opera House in 1990 (opgenomen door EMI maar nu onderdeel van Chandos’ Opera in English-serie).

In een korte notitie bij deze nieuwe release legt de dirigent zijn persoonlijke band uit met Janáčeks wijdogige en wonderbaarlijke operameesterwerk. Het is het werk dat hem voor het eerst deed verlangen om überhaupt opera te dirigeren, en een van de weinige stukken die hem betrouwbaar tot tranen toe roert. Deze opname werd gemaakt toen Rattle het werk uitvoerde in Peter Sellars’ semi-enscenering – een transfer van Berlijn, waar het in 2017 werd onthuld in de Philharmonie – in het Barbican. En in zijn notitie legt Rattle ook uit waarom ze besloten om hier bij het originele Tsjechisch te blijven, om de ‘ritmes van de taal’ te behouden die zo centraal staan ​​in de muziek.

Ik was niet zo gecharmeerd van Sellars’ rauwe, stedelijke visie op het werk toen ik het in Berlijn zag, maar het lijkt erop dat het zowel daar als in Londen Rattle’s visie op de partituur heeft beïnvloed. Met haar nauwkeurige spel van het LSO en haar nauwkeurige, gedetailleerde opgenomen geluid is dit een Vixen met scherpe tanden en scherpe oren. In plaats van de uitnodigende, dauwachtige soundscapes die bijvoorbeeld door Mackerras’ Wiener Philharmoniker worden opgeroepen, hebben we iets dat iets bedreigender is. Het is een uitvoering die dwingend is in zijn urgentie en levendigheid, die geen van de griezelige momenten van de partituur verbergt, maar toch uitbarst in climaxen van grote tederheid, sensuele kracht en schoonheid – luister naar het prachtige tweede intermezzo, hier met onweerstaanbaar stijgende strijkers, aanzwellende houtblazers en uitbundige koperblazers.

Het gevoel van dramatische levendigheid wordt uitstekend overgebracht door de cast, geleid door Lucy Crowe's impulsieve Vixen, vol joie de vivre en ondeugendheid en zingt met luchtig gemak. Gerald Finley's Forester is ook uitstekend, met een ontroerende mix van wijsheid en berusting - en we hebben slechts een paar hoorbare sporen van Sellars' concept van de rol als nogal onaantrekkelijk depressief.

Sophia Burgos is een levendig gezongen, vurige Fox, en de kleinere rollen, verdeeld over de rest van de cast, zijn allemaal goed ingenomen, met Jan Martiník's wereldwijze Parson en Hanno Müller-Brachmann's Harašta bijzonder goed. Er zijn charmante optredens van de jongere leden van de cast, en de refreinen zijn uitstekend, ook al klinken ze een beetje gehaast als de Voices of the Forest aan het einde van Act 2. Er is nog wat bewijs van de semi-enscenering in de opname, maar de techniek is, hoewel dichtbij, goed.

De genereuze koppeling is minstens zo meeslepend: een strak verslag van de Sinfonietta dat bruist van zenuwachtige energie en uitbundige vreugde. Net als bij de Vixen is het een uitvoering die ook de meer verontrustende kant van het werk volledig articuleert, en hoewel er overeenkomsten zijn met Rattle's eerdere verslag, is het spel van het LSO op een ander niveau: superieur scherp en bestand tegen de nauwkeurige controle van het opgenomen geluid. Al met al een uitstekende release, en een lonende viering van de kunst van deze geweldige componist.

Recordings of Janáček’s The Cunning Little Vixen and Sinfonietta represent major milestones in Simon Rattle’s early discography: the latter with the Philharmonia as far back as 1983, the former with the forces of the Royal Opera House in 1990 (recorded by EMI but now part of Chandos’s Opera in English series).

In a brief note accompanying this new release, the conductor explains his personal link to Janáček’s wide-eyed and wondrous operatic masterpiece. It’s the work that first made him want to conduct opera at all, and one of few pieces that reliably reduces him to tears. This recording was made when Rattle performed the work in Peter Sellars’s semi-staging – a transfer from Berlin, where it was unveiled at the Philharmonie in 2017 – at the Barbican. And in his note, Rattle also explains their decision to stick here with the original Czech, to preserve the ‘rhythms of the language’ that are so central to the music.

I wasn’t too enamoured of Sellars’s gritty, urban vision of the work when I saw it in Berlin but it seems both there and in London to have informed Rattle’s vision of the score. With pinpoint playing from the LSO and close, detailed recorded sound, this is a Vixen with sharp teeth as well as sharp ears. Instead of the inviting, dewy soundscapes conjured up by, say, Mackerras’s Vienna Philharmonic, we have something a little more threatening. It’s a performance compelling in its urgency and vividness, hiding none of the uncanny moments of the score but still breaking out into climaxes of great tenderness, sensual power and beauty – listen to the wonderful second interlude, here with irresistibly soaring strings, swelling woodwind and exultant brass.

The sense of dramatic vividness is conveyed superbly by the cast, led by Lucy Crowe’s impulsive Vixen, brimming with joie de vivre and mischief and singing with airy ease. Gerald Finley’s Forester is outstanding, too, presenting a moving mixture of wisdom and resignation – and we only have a couple of audible traces of Sellars’s concept of the role as rather unappealingly depressive.

Sophia Burgos is a vibrantly sung, ardent Fox, and the smaller roles, distributed among the rest of the cast, are all well taken, with Jan Martiník’s world-weary Parson and Hanno Müller-Brachmann’s Harašta especially fine. There are charming performances from the younger members of the cast, and the choruses are excellent, even if they sound a little rushed as the Voices of the Forest at the end of Act 2. Some evidence of the semi-staging remains in the recording but the engineering, though close, is good.

The generous coupling is every bit as compelling: a taut account of the Sinfonietta that bristles with nervous energy and exultant joy. As with the Vixen, it’s a performance that also fully articulates the work’s more unsettling side, and, while there are similarities with Rattle’s earlier account, the playing from the LSO is on a different level: superbly incisive and standing up to the close scrutiny of the recorded sound. All in all, an outstanding release, and a rewarding celebration of this wonderful composer’s art.