oktober 2020

Schumann: Symphonies Nos. 1 & 4 (Live)

Gürzenich-Orchester Köln o.l.v. François‑Xavier Roth

Het vermogen van François-Xavier Roth om voortreffelijk spel te putten uit welk ensemble hij ook dirigeert, heeft veel Editor’s Choices opgeleverd: dit Schumann-album laat zien waarom.

Schumann dirigeerde zelf het Gürzenich-Orchester in Keulen, en het cd-boekje pleit voor de voortdurende band van het ensemble met zijn muziek via dirigenten van Ferdinand Hiller halverwege de 19e eeuw tot de huidige algemeen muziekdirecteur van de stad, François-Xavier Roth. Roth maakte Schumann inderdaad het middelpunt van het orkestseizoen 2018-19, twee uitvoeringen waaruit zijn opgenomen debuut niet alleen in de muziek van de componist, maar ook bij het label Myrios voortvloeit.

Hij is verre van de eerste die dat doet, maar Roth betoogt de ooit ketterse bewering, door oordeelkundige naleving van de partituur en een scherp oor voor klank, dat Schumann wist wat hij deed. Pauken in de langzame introductie van de lente rollen als verre donder, een bastrombone buldert gebiedend, terwijl nauwkeurige strijkersarticulatie de muziek de helderheid geeft die het vereist en (nog steeds) zo zelden krijgt. Gezien het feit dat deze opnames afkomstig zijn van liveoptredens, is de precisie opmerkelijk. Schumann maakte het zijn spelers en dirigenten niet gemakkelijk.

De Vierde symfonie wordt gepresenteerd in de baanbrekende, gespierde versie uit 1841, in plaats van het meer gebruikelijke, stevigere, omvangrijkere beest dat het zou worden na de herziening een decennium later. Het is een populair alternatief geworden en is logisch wanneer het, zoals hier, wordt gecombineerd met de Eerste symfonie van eerder datzelfde jaar; misschien zijn Roth en zijn Rijnlanders van plan om de latere versie op een volgende cd aan te bieden. Niettemin maakt de slankere partituur van deze voorlopige versie een uitvoering van opmerkelijk atletisch vermogen in de buitenste delen mogelijk. Anderen – John Eliot Gardiners ORR bijvoorbeeld, zij het op instrumenten uit die tijd (Archiv, 6/98) – distilleren een grotere woede in de snellere muziek, maar Roth neemt een ander, meer collegiaal standpunt in. Dit alles maakt dit tot een van de meest plezierige Schumann-symfonie-cd's die we in tijden hebben uitgebracht: prachtig gespeeld en prachtig opgenomen.

Schumann himself conducted the Gürzenich Orchestra of Cologne, and the CD booklet makes a case for the ensemble’s continuing connection with his music via conductors from Ferdinand Hiller in the mid-19th century down to the city’s current General Music Director, François-Xavier Roth. Indeed, Roth made Schumann the focus of the orchestra’s 2018-19 season, two performances from which form his recorded debut not only in the composer’s music but also with the Myrios label.

He’s far from the first to do so, but Roth makes the once-heretical case, through judicious observance of the score and an acute ear for sonority, that Schumann knew what he was doing. Timpani in the Spring’s slow introduction roll like distant thunder, a bass trombone eructates imperiously, while pinpoint string articulation grants the music the clarity it requires and (still) so seldom receives. Considering these recordings are taken from live performances, the precision is noteworthy. Schumann didn’t make it easy either for his players or for his conductors.

The Fourth Symphony is presented in its groundbreaking, sinewy 1841 version, rather than the more common, beefier, bulkier beast it was to become following its revision a decade later. It’s become a popular alternative, and makes sense when coupled as here with the First Symphony from earlier in the same year; perhaps Roth and his Rhinelanders intend to offer the later version on a subsequent disc. Nevertheless, the slimmer scoring of this preliminary version enables a performance of notable athleticism in the outer movements. Others – John Eliot Gardiner’s ORR, for example, albeit on period instruments (Archiv, 6/98) – distil a greater fury in the faster music but Roth takes a different, more collegial view. All of which makes this is one of the most sheerly enjoyable Schumann symphony discs to have arrived in a while, finely played, gloriously recorded.