maart 2020

'None but the Lonely Heart ' Tchaikovsky: Violin Concerto, etc

Daniel Lozakovich & National Philharmonic Orchestra of Russia o.l.v. Vladimir Spivakov

Daniel Lozakovich speelt dit repertoire met een werkelijk onderscheidende persoonlijkheid. Een tweede triomfantelijke DG-schijf voor de jonge violist.

Na het veelgeprezen DG-debuut van Daniel Lozakovich (8/18) brengt dit album van Tsjaikovski zijn kunstenaarschap scherper in beeld. Het Concerto werd live opgenomen – vermoedelijk van een reeks uitvoeringen, aangezien er een kleine maar hoorbare bewerking is op 2'30" in het eerste deel – en laat Lozakovich zien die in de hitte van het moment speelt. Luister bijvoorbeeld naar de passage op 6'12" in hetzelfde deel, waar hij minder geïnteresseerd lijkt te zijn in precisie dan in de vorm van het gebaar, of op 5'01" in de finale, waar hij bereid is om een ​​paar noten te verdoezelen (niet dat hij er veel verdoezelt) in zijn enthousiasme om de zinnen naar hun doel te drijven. Dat gezegd hebbende, krijg ik nooit het gevoel dat hij zijn techniek gebruikt om te verblinden; in plaats daarvan lijkt hij altijd de lyriek op de voorgrond te houden.

Lozakovich speelt de Canzonetta met de grootste tederheid, waarbij hij zich praktisch vastklampt aan de melodie voor zijn leven. Maar hoewel hij vrij is met rubato, is hij ook voorzichtig om de zinnen aan elkaar te binden zodat ze een zekere natuurlijkheid en nobelheid behouden. Er zijn een paar passages waar ik vind dat zijn enthousiasme hem de instructies van Tsjaikovski te laten vergeten. Hij let bijvoorbeeld op de piano-markering bij de eerste verschijning van het tweede thema van het Allegro moderato – hij speelt het met ontwapenende vertrouwelijkheid – maar niet bij de heroptredens van de melodie (op 14'35"), waar hij uit volle borst zingt. Ik kan geen enkel publieksgeluid bespeuren, hoewel ik er vrij zeker van ben dat het publiek aan het einde van het werk uitbarstte, want de laatste minuten zijn absoluut opwindend.

De zes kortere stukken zijn opgenomen in de studio en presenteren Lozakovich in ambachtelijke modus – niet dat er een zweem van koelheid of emotionele terughoudendheid in een van hen zit. In de notitie in het boekje vertelt hij de interviewer hoe hij bij de transcriptie van Lensky's aria uit Jevgeni Onegin de tonale schoonheid van Wunderlich probeerde te combineren met de intensiteit van Kozlovski – en dat doet hij ook. Ook in de ‘Méditation’ (oorspronkelijk het langzame deel van het Concerto) vindt hij drama, waardoor het een zusterscène wordt van de aria. Wat mij het meest treft, is misschien wel dat zijn smaak net zo voortreffelijk is als zijn openhartigheid en technische finesse. Hij brengt een lichte toets aan salonbonbons als de ‘Mélodie’ en Valse sentimentale, en weet zelfs in de sprankelende staccato- en spiccatopassages van het Valse-Scherzo warmte te vinden.

Vladimir Spivakov ontlokt het in Moskou gevestigde orkest in het Concerto opwindend gearticuleerd spel en biedt passende atmosferische ondersteuning in de miniaturen. Ik vond de overgang naar pianobegeleiding voor drie nummers in het begin enigszins schokkend, hoewel ze gevoelig worden gespeeld door Stanislav Soloviev. Het hele album is inderdaad enorm plezierig en biedt ruimschoots bewijs dat de violist, nog steeds in zijn tienerjaren, geen eendagsvlieg is.

Following Daniel Lozakovich’s acclaimed DG debut (8/18), this Tchaikovsky album brings his artistry into sharper focus. The Concerto was recorded live – presumably from a series of performances, as there is a small but audible edit at 2'30" in the first movement – and presents Lozakovich playing in the heat of the moment. Listen, for instance, to the passage at 6'12" in the same movement, where he seems less concerned with precision than about the shape of the gesture, or at 5'01" in the finale, where he’s willing to smudge a few notes (not that he smudges very many) in his fervour to drive the phrases towards their goal. That said, I never get the sense he uses his technique to dazzle; rather, he always seems to keep lyricism to the fore.

Lozakovich plays the Canzonetta with the utmost tenderness, practically clinging to the melody for dear life. Yet if he’s quite free with rubato, he’s also careful to bind the phrases together so they retain a certain naturalness and nobility. There are a few passages where I feel his ardour makes him forget Tchaikovksy’s instructions. He observes the piano marking at the initial appearance of the Allegro moderato’s second theme, for example – playing it with disarming confidentiality – but not at the melody’s reappearance (at 14'35"), where he sings out at a full forte. I can’t detect any audience noise, although I’m pretty certain the crowd erupted at the work’s end, for the final minutes are absolutely electrifying.

The six shorter pieces were recorded in the studio and present Lozakovich in craftsman mode – not that there’s a hint of coolness or emotional reserve in any of them. In the booklet note, he tells the interviewer how he aimed in the transcription of Lensky’s aria from Eugene Onegin to combine the tonal beauty of Wunderlich with the intensity of Kozlovsky – and he does exactly that. He finds drama, too, in the ‘Méditation’ (originally the slow movement of the Concerto), so it becomes a sister scene to the aria. What impresses me most, perhaps, is that his taste is as exquisite as his open-heartedness and technical finesse. He brings a light touch to salon bonbons like the ‘Mélodie’ and Valse sentimentale, and manages to find warmth even in the sparkling staccato and spiccato passages of the Valse-Scherzo.

Vladimir Spivakov elicits thrillingly articulate playing from the Moscow-based orchestra in the Concerto and provides aptly atmospheric support in the miniatures. I found the shift to piano accompaniment for three numbers slightly jarring at first, although they’re sensitively played by Stanislav Soloviev. Indeed, the entire album is hugely enjoyable and offers ample proof that the violinist, still in his teens, is no mere flash in the pan.