januari 2020

Brahms: Piano Concerto No 1

Lars Vogt & Royal Northern Sinfonia

Lars Vogt leidt zijn Royal Northern Sinfonia vanaf de piano en biedt een gedurfd en briljant concert in D mineur, gecombineerd met een fijn gedetailleerde solo van Brahms.

Al tientallen jaren is het in de mode voor pianisten, of pianist-dirigenten, om de concerten van Mozart en Beethoven te leiden vanaf het klavier, zoals ze gewoonlijk werden uitgevoerd in de 18e en vroege 19e eeuw. Naarmate de 19e eeuw vorderde, echter, met de opkomst van dirigenten als Weber, Spontini en Spohr, om nog maar te zwijgen van steeds complexere orkestrale partituren, raakten de afzonderlijke rollen van solist en dirigent verankerd. In de meeste romantische pianoconcerten hebben pianisten immers hun handen vol, om het zo maar te zeggen, en zijn ze maar al te blij als iemand anders de band bij elkaar houdt.

Enter Lars Vogt en de Royal Northern Sinfonia, waarvan hij sinds 2015 muziekdirecteur is, met het machtige Brahms D mineur Concerto uit 1858, waarin Vogt zowel solist als dirigent is. De uitvoering werd eind 2018 gedurende twee dagen vastgelegd in de thuisruimte van het orkest, de Sage Gateshead concertzaal. De muziek is ronduit sensationeel.

Dit is een gedurfde Brahms D mineur met een immens karakter, gedurfd en moedig. Het is misschien ook de meest gevoelige en subtiele lezing van de partituur in de recente geschiedenis. Tempo's zijn ruim en rubato is ruim, maar toch onveranderlijk organisch. Een rijkdom aan zelden gehoorde orkestrale details komt naar voren, met een bijzonder prominente voortreffelijke blaasinstrumentenspel. Niets is overbodig; elk gebaar lijkt gericht op maximale expressiviteit.

De openingsaanval van de Maestoso is angstaanjagend in zijn woede, hoewel het snel duidelijk wordt dat dit slechts een van de vele ingewikkelde facetten van de beweging is. Het geheel rust op het karakter en het evenwicht van een maat van zes tellen die, ondanks zijn stevige basis, oneindig flexibel lijkt en nooit ver van de dans verwijderd is. Het ensemble tussen solist en orkest is bijna onmogelijk te beschrijven in zijn integratie en subtiliteit. Synchronie komt niet in beeld. In plaats daarvan horen we een ongehinderde uitstorting van gedeelde intentie. Het Adagio is zonder tranen of monumentaliteit, en creëert vanaf het begin een rustige kalmte die dient als de mise en scène voor een lyrisch discours van uiterste tederheid. Het Rondo heeft een overtuigend volksachtig karakter met een aanstekelijke aantrekkingskracht. Als alles gezegd en gedaan is, besef je dat niemand te veel heeft gespeeld. In plaats van uit zijn voegen te barsten, is dit een D mineur Concerto dat onfeilbaar proportioneel, fris en diep menselijk is.

De vier Op 10 Ballades ronden de opname af, elk doordrenkt met een duidelijk karakter dat zo toepasselijk is dat je je afvraagt ​​hoe zoveel vertolkers hun veelzeggende details niet hebben begrepen.

Het is zeldzaam om getuige te zijn van een muzikant die halverwege zijn carrière met sprongen vooruitgaat. Lars Vogt is altijd een pianist geweest met opmerkelijke gaven, maar door de jaren heen is zijn artisticiteit op manieren in aanzien gestegen die je je nauwelijks had kunnen voorstellen. Ik vermoed dat dit Brahms is die je op de lange termijn zult koesteren en ik raad je aan om het niet te missen.

For decades it’s been fashionable for pianists, or pianist-conductors, to lead the concertos of Mozart and Beethoven from the keyboard, the way they were ordinarily performed in the 18th and early 19th centuries. As the 19th century progressed, however, with the emergence of conductors such as Weber, Spontini and Spohr, not to mention increasingly complex orchestral scores, the discrete roles of soloist and conductor became entrenched. In most Romantic piano concertos, after all, pianists have their hands full, so to speak, and are only too happy to have someone else keep the band together.

Enter Lars Vogt and the Royal Northern Sinfonia, of which he has been music director since 2015, with the mighty Brahms D minor Concerto from 1858, in which Vogt is both soloist and conductor. The performance was captured over two days in late 2018 in the orchestra’s home space, the Sage Gateshead concert hall. The music-making is nothing short of sensational.

This is a bold Brahms D minor with immense character, audacious and courageous. It is also perhaps the most sensitive and subtle reading of the score in recent memory. Tempos are spacious and rubato is ample, yet invariably organic. A wealth of seldom-heard orchestral detail emerges, with exquisite wind-playing especially prominent. Nothing is extraneous; every gesture seems bent towards maximum expressivity.

The opening onslaught of the Maestoso is terrifying in its fury, though it quickly becomes evident that this is but one of the movement’s many intricate facets. The whole rests on the character and poise of a six-beat measure that, despite its firm footing, seems infinitely flexible and never far from the dance. The ensemble between soloist and orchestra is almost impossible to describe in its integration and subtlety. Synchrony doesn’t enter the picture. Instead we hear an unimpeded outpouring of shared intent. The Adagio is without tears or monumentality, establishing from the beginning a quiet calm which serves as the mise en scène for a lyrical discourse of utmost tenderness. The Rondo has a convincing folk-like character of infectious appeal. When all is said and done, you realise no one has overplayed. Rather than bursting at the seams, this is a D minor Concerto that is unfailingly proportionate, fresh and profoundly human.

The four Op 10 Ballades round out the recording, each imbued with a distinct character so apt that you’re left wondering how so many interpreters have failed to grasp their telling details.

It’s rare to have the pleasure of witnessing a musician mid-career growing by leaps and bounds. Lars Vogt has always been a pianist of remarkable gifts but over the years his artistry has risen in stature in ways one scarcely could have imagined. I suspect that this is Brahms you will treasure in the long term and I urge you not to miss it.