juli 2021

Tiranno

Kate Lindsey & Arcangelo o.l.v. Jonathan Cohen

Macht, de corruptie en corrosiviteit ervan, is het onderwerp van dit voortreffelijke album van mezzo Kate Lindsey, vergezeld door het briljant attente kunstenaarschap van Jonathan Cohen en Arcangelo.

Vorig jaar brachten Kate Lindsey, Jonathan Cohen en Arcangelo Handel, Haydn en Alessandro Scarlatti samen in een fascinerende verkenning van het gebroken geluk van Ariadne (2/20), een intelligente en betekenisvolle benadering van programmeren die ze hier herhalen met een nieuw recital gewijd aan de psychopathische grillen van keizer Nero.

Net als bij ‘Arianna’ sluit het aan bij Lindseys recente podiumervaringen, maar gaat het verder dan alleen het recyclen van muziek die ze al kent. Toegegeven, er zijn fragmenten uit Poppea: Nero die verontrustend flauwvalt met zijn hofdichter terwijl ze genieten van Seneca’s dood (Andrew Staples is hier een passend olieachtige Lucaan); en het onvermijdelijke ‘Pur ti miro!’. Maar Lindsey neemt ook ‘Addio Roma!’ op, keizerin Octavia’s overpeinzing van ballingschap, afwisselend nobel en woedend.

Wat betreft Agrippina, is er niets van de opera; dit is tenslotte een cantate-gebaseerd programma met enkele strijkers, en Lindsey vindt een geweldige vervanger in Händels eerdere studie van de heftig conflicterende emoties van Nero's moeder nadat ze door haar eigen zoon ter dood was veroordeeld. Lindsey's uitvoering is een dramatische tour de force, waarbij ze de achtbaan doorkruist door de slingers en pijlen van woede, Agrippina's hulpeloze liefde voor haar eigen kroost, berusting en trotse minachting. Haar beheersing van Händels krachtige recitatieven combineert opzwepend dramatisch realisme met muzikale vloeibaarheid, en ze vindt krachtige karakteriseringen voor elke aria, waarbij ze een uitzonderlijke expressieve behendigheid toont terwijl de emotionele spanning de structuur tegen het einde doet breken.

Even indrukwekkend is de manier waarop het recital verder kijkt dan de bekende stukken en echte pareltjes vindt. De cantate van Bartolomeo Monari schetst een sympathiek beeld van de stervende Poppaea die treurt om zichzelf en haar ongeboren zoon, en wordt geclaimd als een wereldpremière-opname, net als Scarlatti's La morte di Nerone, waarin Nero te zien is in zijn eigen laatste momenten, gekweld door zijn slachtoffers. En in Scarlatti's La Nerone, een bijna angstaanjagend magnifieke zelfverheerlijking in schurkenstreken, zou er nauwelijks een betere opening van het programma kunnen zijn.

Al deze meeslepende muziek, zo levendig uitgevoerd door Lindsey terwijl ze onbevreesd varieert van woedende uitbarstingen tot intieme bekentenissen, onderweg talloze tinten van kleur en dynamiek verkennend, en alles zo perfect begeleid door Arcangelo, is een model van wat een recitalalbum kan zijn.

Last year Kate Lindsey, Jonathan Cohen and Arcangelo brought together Handel, Haydn and Alessandro Scarlatti in a fascinating exploration of the broken happiness of Ariadne (2/20), an intelligent and meaningful approach to programming they repeat here with a new recital devoted to the psychopathic whims of the Emperor Nero.

As with ‘Arianna’, it ties into Lindsey’s recent stage experiences, yet goes beyond simply recycling music she already knows. True, there are extracts from Poppea: Nero swooning disturbingly with his court poet as they revel in Seneca’s death (Andrew Staples is a suitably oily Lucan here); and the inevitable ‘Pur ti miro!’. But Lindsey also includes ‘Addio Roma!’, empress Octavia’s contemplation of exile, by turns noble and furious.

As for Agrippina, there is nothing from the opera; this, after all, is a cantata-based programme with single strings, and Lindsey finds a superb substitute in Handel’s earlier study of the violently conflicting emotions of Nero’s mother after being condemned to death by her own son. Lindsey’s performance is a dramatic tour de force, riding the roller coaster through the slings and arrows of anger, Agrippina’s helpless love for her own offspring, resignation and defiant scorn. Her command of Handel’s powerful recitatives combines stirring dramatic realism with musical fluidity, and she finds powerful characterisations for each aria, showing exceptional expressive agility as the emotional tension causes the structure to fracture towards the end.

Equally impressive is the way the recital looks beyond the well-known pieces and finds real gems. Bartolomeo Monari’s cantata draws a sympathetic picture of the dying Poppaea lamenting for herself and her unborn son, and is claimed as a world premiere recording, as is Scarlatti’s La morte di Nerone, showing Nero in his own final moments, haunted by his victims. And in Scarlatti’s La Nerone, an almost frighteningly magnificent self-glorification in villainy, there could hardly be a better opener to the programme.

All this compelling music, so vitally performed by Lindsey as she ranges fearlessly from raging outburst to intimate confession, exploring countless shades of colour and dynamic along the way, and all so perfectly accompanied by Arcangelo, is a model of what a recital album can be.