januari 2021

Debussy - Chopin - Mussorgsky

Behzod Abduraimov

De verhuizing van Behzod Abduraimov naar Alpha werd vorige maand gemeld – en wat een start van de samenwerking, een album met onderscheidend muzikaal vakmanschap, elegantie en puur genot.

Uit Behzod Abduraimovs recente Rachmaninov Paganini Rhapsody op de eigen piano van de Russische componist (Sony, 5/20) was duidelijk dat dit een pianist is met een overvloed aan ‘stijl en idee’: zowel virtuoze beheersing als individualiteit van stem. Dit nieuwe soloalbum versterkt die indruk en toont de verhalen en pianistische kleuring van de jonge, in Oezbekistan geboren pianist. Het programma, dat hij uitgebreid toerde voorafgaand aan de opname, is opgebouwd rond het idee van fragmenten en miniaturen die samenkomen als een geheel, en er zijn duidelijke, zij het subtiele, verbanden tussen de drie componisten. Toch is Abduraimovs voornaamste zorg – ver verwijderd van didactiek – om voor elk werk een aparte klankwereld te creëren. Hij baadt Debussy’s Children’s Corner in een schemering van melancholische nostalgie, zoals in het doorschijnende ‘The Snow is Dancing’ en het weemoedige ‘The Little Shepherd’. Toch vindt hij ook genoeg ruimte voor de humor en gekkigheid van ‘Golliwogg’s Cake-Walk’.

Als Debussy’s suite een reeks tableaux vivants is, gezien door de sluier van de tijd, dan beginnen Chopins Preludes aan een epische reis die de breedste reikwijdte van emoties bestrijkt. Van de lange zanglijnen van de langzame A mineur en E mineur – heerlijk vrij maar zonder een spoor van goedkope sentimentaliteit – tot het vuur en de zwavel van de G-kruis mineur en Bes mineur (de laatste slechts drie seconden buiten Argerich’s wereldsnelheidsrecord), is dit een zeer fantasierijke en doordachte doorkruising die de volledigheid van de set overbrengt en tegelijkertijd recht doet aan de essentie van elke Prelude.

Op dezelfde manier ontvouwt in Moessorgski elk ‘schilderij’ in de galerij zijn eigen verleidelijke universum, levendig toegelicht door de meest geniale en meeslepende gidsen. Van poëzie, drama en elektrificerende kracht tot meesterlijk trappen (prachtig gedemonstreerd in de finale van ‘Great Gate’), Abduraimovs visionaire interpretatie is te vergelijken met de allerbeste. Zijn geheime ingrediënt is een scherp besef van orkestrale kleuren (niet per se van Ravel) en een vermogen om voortdurend te variëren in timbre en textuur zonder de natuurlijke flow te beschadigen. Gezien zulke betoverende muzikaliteit en alles-in-dienst-van-de-muziek-techniek, verhogen de af en toe oordeelkundig toegevoegde tremolando’s (zoals in ‘Gnomus’), basoctaven en andere interventies de sensatie alleen maar. Alpha’s opname legt de schaal van het spel perfect vast, samen met – mijn enige kleine waarschuwing – wat pedaalgeklop in de meer energieke bewegingen. Al met al een serieuze kandidaat voor een benchmark-opname, die een zeer onderscheiden recital afsluit.

From Behzod Abduraimov’s recent Rachmaninov Paganini Rhapsody on the Russian composer’s own piano (Sony, 5/20), it was clear that this is a pianist with an abundance of ‘style and idea’: both virtuoso command and individuality of voice. This new solo album reinforces the impression, showcasing the young Uzbek-born pianist’s storytelling and pianistic colouring. The programme, which he toured extensively prior to the recording, is built around the idea of fragments and miniatures that come together as a whole, and there are clear, if subtle, links between the three composers. Yet Abduraimov’s principal concern – far removed from didacticism – is to create a distinct sound world for each work. He bathes Debussy’s Children’s Corner in a twilight of melancholy nostalgia, as in the translucent ‘The Snow is Dancing’ and the wistful ‘The Little Shepherd’. Yet he also finds plenty of room for the wit and goofiness of ‘Golliwogg’s Cake-Walk’.

If Debussy’s suite is a series of tableaux vivants, seen through the veil of time, Chopin’s Preludes set off on an epic journey that covers the broadest span of emotions. From the long singing lines of the slow A minor and E minor – wonderfully free but without a trace of cheap sentimentality – to the fire and brimstone of the G sharp minor and B flat minor (the latter only three seconds outside Argerich’s world speed record), this is a highly imaginative and thoughtful traversal that conveys the wholeness of the set while doing ample justice to the essence of each Prelude.

Similarly in Mussorgsky, each ‘picture’ in the gallery unfolds its own enticing universe, vividly elucidated by the most genial and compelling of tour guides. From poetry, drama and electrifying power to masterly pedalling (wonderfully demonstrated in the ‘Great Gate’ finale), Abduraimov’s visionary interpretation is on a par with the very finest. His secret ingredient is an acute awareness of orchestral colours (not necessarily from Ravel) and an ability constantly to vary timbre and texture without damaging the natural flow. Given such beguiling musicality and all-in-service-of-the-music technique, the occasional judiciously added tremolandos (as in ‘Gnomus’), bass octaves and other interventions only increase the thrill. Alpha’s recording perfectly captures the scale of the playing, along with – my only small caveat – some pedal-knock in the more energetic movements. All in all, a serious candidate for a benchmark recording, capping a most distinguished recital.