december 2022

Pedro de Cristo: Magnificat, Marian Antiphons & Missa Salve regina

Cupertinos o.l.v. Luís Toscana

De Cupertinos van Luís Toscano, winnaars van de Gramophone Early Music Award in 2019, bieden ons een prachtige opname aan van Mariale werken van de Portugese Renaissance-componist Pedro de Cristo.

Het is een groot genoegen om dit ensemble te horen floreren. Sinds het winnen van de Gramophone Early Music Award 2019 is het steeds duidelijker geworden dat de zangers van Cupertinos en hun musicoloog-directeur Luís Toscano een unieke kijk hebben op de gouden eeuw van de Portugese polyfonie, en dit wordt alleen maar versterkt door deze nieuwe release van Mariawerken van de buitengewoon onder-opgenomen Pedro de Cristo (ca1550-1618). Maar deze opname is veel meer dan een programma van muzikale schatten, het is ook een mijlpaal voor Cupertinos: de komst van een zelfverzekerder, robuuster geluid en, cruciaal, een nieuw gevonden ritmische drive.

Dit alles is het meest merkbaar in het openingsnummer met acht stemmen Magnificat. Niet gepubliceerd tijdens Cristo's leven, het is een stevig en goed gemaakt werk met energieke dubbelkorige texturen en geweldige splices van aandachtstrekkende homofonie die doen denken aan Hieronymus Praetorius (1560-1629). Cupertinos werken aan deze contrasten: na veel antifonie is het couplet 'Et misericordia eius' een delicate sneeuwstorm van bovenstem, imitatieve polyfonie die helder en delicaat klinkt met een stijlvolle cadans die wordt aangekondigd door een zwoele rallentando. Cristo's muziek wordt vers voor weelderig couplet geserveerd in de holle akoestiek van Bom Jesus, Braga.

Een van de sterkste punten van dit ensemble is hun balans van innerlijke stemmen - alten die consistent sterk klinken in hun lage bereiken en tenoren die lichte, ongestoorde hoge noten spinnen - zodat het soms moeilijk is om te zeggen welke welke is. Deze sterke kern van hun geluid is onderdeel van hun zelfverzekerde persona: in de vierstemmige Missa Salve regina raken de gelijknamige inzendingen op ‘Et iterum venturus est’ herhaaldelijk hun doel met de aandrang van een dartskampioen. Deze kern stabiliseert ook het mooie gefladder van de sopranen en brengt de rijke bassen in evenwicht. Ik kan nog wel even doorgaan. Alsof de musicologische ontdekkingen nog niet genoeg waren, ben ik nu ook nog eens betoverd door deze glorieuze Iberische klankwereld.

It is a deep pleasure to hear this ensemble flourish. Since winning the 2019 Gramophone Early Music Award it has become increasingly obvious that the singers of Cupertinos and their musicologist-director Luís Toscano have a unique take on the golden age of Portuguese polyphony, and this is only further strengthened by this new release of Marian works by the extraordinarily under-recorded Pedro de Cristo (c1550-1618). But this recording is much more than a programme of musical treasures, it is also a milestone for Cupertinos: the arrival of a more confident, robust sound and, crucially, new-found rhythmic drive.

All of this is most noticeable in the opening eight-voice Magnificat. Unpublished in Cristo’s lifetime, it’s a meaty and well-crafted work with energetic double-choir textures and great splices of attention-grabbing homophony reminiscent of Hieronymus Praetorius (1560-1629). Cupertinos work these contrasts: after much antiphony, the verse ‘Et misericordia eius’ is a delicate snow-flurry of upper-voice, imitative polyphony sounding bright and delicate with a stylish cadence foreshadowed by a sultry rallentando. Cristo’s music is served up verse by sumptuous verse in the cavernous acoustic of Bom Jesus, Braga.

One of the strongest points about this ensemble is their balance of inner voices – altos sounding consistently strong in their lower ranges and tenors spinning light, untroubled top notes – so that it’s hard to tell which is which at times. This strong core to their sound is part of their confident persona: in the four-voice Missa Salve regina the equal pitch entries on ‘Et iterum venturus est’ repeatedly hit their mark with the insistence of a darts champion. This core also stabilises the sopranos’ pretty flutter and balances the rich basses. I could go on. As if the musicological discoveries were not enough, I’m now quite bewitched by this glorious Iberian sound world.