augustus 2022

This Is America: An Anthology 2020–2021

Johnny Gandelsman

Vierentwintig nieuwe werken van Amerikaanse en Amerikaanse componisten – waarvan er 21 in opdracht van het project zijn gemaakt – rijk aan diversiteit, maar verenigd door de interpretatieve schoonheid en het geloof van violist Johnny Gandelsman.

Dit is mogelijk een van de belangrijkste opnames van onze tijd. Violist Johnny Gandelsman presenteert 24 nieuwe werken van Amerikaanse en in de VS gevestigde componisten, waarvan er 21 in opdracht van het project zijn geschreven. ‘This Is America’ wordt beschreven als een bloemlezing die de tumultueuze jaren van 2020 21 documenteert (hoewel drie van de werken uit 2018 komen, resoneren ze met de grotere thema's). We hebben een ongelooflijk mooi ogend – en slim – object ontworpen door Christopher Kornmann dat doet denken aan de collage, plakboekachtige boekjesnotities van de Anthology of American Folk Music (1952). Kornmanns versleten ontwerp voorspelt het waarschijnlijke lot van dit album in het huishouden van Seow: dit zijn uitvoeringen die zo verslavend, mysterieus en triest zijn dat ze keer op keer om luisteren vragen.

Het label van Gandelsman beschrijft ‘This Is America’ als een set ‘nieuwe vioolwerken’, maar dit doet het album tekort. Ook wordt Gandelsman's spel op tenorgitaar, elektrische tenorgitaar en een vijfsnarige viool naast zijn meer vaste metgezel getoond. In deze bloemlezing van rijkdommen is het beste wat ik voor je kan doen een bliksembezoek aan de hoogtepunten. Het begrijpen van de betekenis van dit album is een taak voor de veel langere termijn.

Ten eerste zijn er werken waarin Gandelsman zo uniek thuis is in het belichamen van de muzikale taal. Kinan Azmeh's Sahra be Wyckoff is het eerste werk van dit soort: de vioollijnen wervelen en verzamelen zich in energie, en al snel neemt de wildheid het over. Als Gandelsman begint te stampen (6'31"), is dit griezelig organisch: muziek straalt uit zijn wezen als vreugdevolle stralen van een vuurtoren, en de puls ervan neemt elke controle over mijn eigen lichaam over om stil te blijven. Het is dan volkomen logisch dat er op het laatste moment een koor meedoet. Dit is niet zomaar een stuk muziek: Azmeh heeft een verzameling van energie, leven en geloof gecomponeerd.

Het tegenovergestelde speelt zich af in A City Upon a Hill? van Rhea Fowler en Micaela Tobin. De chaos laat een verdriet achter dat moeilijk te verteren is. De muziek, die in eerste instantie aangrijpend is, verandert op grotesk wijze in het gewelddadige: elektronische sampling wist elk spoor van nostalgie uit en Gandelsmans viool wordt zelf witte ruis. Wanneer en hoe dit het Appalachen-groene lied van Rhiannon Giddens' New to the Session wordt, is een kwestie van serendipiteit - de bloemlezing rangschikt de werken alfabetisch op componist over de drie schijven. Gandelsmans vioolspel ademt de boslucht en de rook van het kampvuur: het is vrij en gloeit praktisch.

En alsof dat nog niet genoeg was van de stampende, vioolspelende Gandelsman, zingt hij in With Love From J van Marika Hughes. De blauwgekneusde harmonieën roepen de volksliedweerstand op, en terwijl Gandelsman overgaat op fluiten, word ik herinnerd aan het droomachtige optimisme van John Lennons 'Imagine'. Er is een soortgelijke intimiteit, alsof we getuige zijn van een soundcheck, in Bojan Louis' Dólii. Maar pas bij Surrender to the Adventure in het hart van de derde schijf, een pijnlijk mooi werk in vier delen van Anjna Swaminathan, word ik in mijn sporen gestopt. De gelaagde evocatie is verbluffend. De luisteraar voelt zich ondergedompeld in de mix – buiten tussen de bloemen en vogels – terwijl de viool van Gandelsman zijn eigen geurige briesje laat waaien.

This is potentially one of the important recordings of our time. Violinist Johnny Gandelsman presents 24 new works by American and US-based composers, of which 21 were commissioned for the project. ‘This Is America’ is described as an anthology that documents the tumultuous years of 2020 21 (though three of the works are from 2018, they resonate with the larger themes). We have an incredibly fine-looking – and clever – object designed by Christopher Kornmann that recalls the collage, scrap-book-like booklet notes of the Anthology of American Folk Music (1952). Kornmann’s frayed-from-use design predicts this album’s likely fate in the Seow household: here are performances so addictive, mysterious and sad that they demand listening time and time again.

Gandelsman’s label describes ‘This Is America’ as a set of ‘new violin works’, but this sells the album short. For also featured is Gandelsman’s playing of tenor guitar, electric tenor guitar and a five-string violin alongside his more regular companion. In this anthology of riches, the best I can do for you is a whistle-stop tour of its standout moments. Comprehending this album’s significance is a job for the much longer term.

First, there are works in which Gandelsman is so uniquely at home in embodying the musical language. Kinan Azmeh’s Sahra be Wyckoff is the first such work: the violin lines swirl and gather in energy, and pretty soon wildness takes over. When Gandelsman begins to stomp (6'31"), this is freakishly organic: music emanates from his being like joyful beams from a lighthouse, and its pulse usurps any control I have over my own body to stay still. It then makes complete musical sense that a choir joins in for the last minute. This is not just a piece of music: Azmeh has composed a gathering of energy, life and belief.

The opposite plays out in A City Upon a Hill? by Rhea Fowler and Micaela Tobin. Its chaos leaves a sadness difficult to swallow. The music, poignant at first, churns grotesquely into the violent: electronic sampling eradicates any trace of nostalgia, and Gandelsman’s violin becomes white static itself. When and how this becomes the Appalachian-green song of Rhiannon Giddens’s New to the Session is a thing of serendipity – the anthology arranges the works alphabetically by composer over the three discs. Gandelsman’s fiddling breathes the forest air and the smoke of the campfire: it is free and practically glows.

And if that wasn’t enough from the foot-stamping, fiddling Gandelsman, in With Love From J by Marika Hughes he sings. Its blue-bruised harmonies conjure the folk-song resistance, and as Gandelsman turns to whistling, I’m reminded of the dream-laced optimism of John Lennon’s ‘Imagine’. There’s a similar intimacy, as if we’re privy to a soundcheck, in Bojan Louis’s Dólii. But it is not until Surrender to the Adventure at the heart of the third disc, an achingly beautiful four-movement work by Anjna Swaminathan, that I’m stopped in my tracks. Its layered evocation is stunning. The listener feels immersed in the mix – outdoors among the flowers and birds – while Gandelsman’s violin spins its own fragrant breeze.