juli 2022

Josquin Desprez: Tant vous aime

Doulce Mémoire o.l.v. Denis Raisin Dadre

De sfeer en geluidswereld gecreëerd door Doulce Mémoire’s glorieus gepresenteerde uitvoeringen van Josquin-liedjes transporteert ons onmiddellijk naar een tijdperk dat ver verwijderd is van het onze.

Josquin staat al lang bekend als een vooraanstaande oltremontano – een Noord-Europese componist die de bergen overstak naar Italië. Recent onderzoek suggereert echter dat hij veel meer tijd aan zijn oorspronkelijke kant van de Alpen doorbracht dan aanvankelijk werd gedacht. Dit nieuwe album van Doulce Mémoire – het eerste sinds hun onvergetelijk geweldige ‘Leonardo da Vinci: La musique secrète’ (Alpha, 7/19) – onderzoekt grotendeels liederen uit Josquins Franse jaren. Bovendien heeft Denis Raisin Dadre originele volksbloemlezingen doorzocht om ontbrekende verzen van verschillende werken te herstellen, met name ‘Tant vous aime’. In een ander geval heeft hij het gedicht ‘Une jeune fillette’ gekoppeld aan Josquins ‘Comment peult avoir joye’.

Dadre opent met een vroeg nummer, ‘Si je perdoys mon amy/Par ung matin m’y levay’ (‘Ik ben mijn vriend verloren/Op een ochtend stond ik op’), en heeft de tekst overgenomen uit het manuscript van Bayeux. Hier, zoals op dit hele album, word je meteen betoverd door de stem van Clara Coutouly, wiens zacht treurige eerste couplet eerst leidt tot een duet en vervolgens tot een volledig ensemble terwijl de bitterzoete aard van het gedicht zich ontvouwt. De architectuur van dit nummer is verrukkelijk – lenig, wetend en gevat – en het vat het album treffend samen: een charmante en aangrijpende uitvoering die een verhaal vertelt.

Van de kleine groep Italiaanse nummers die hier vertegenwoordigd zijn, heb ik vooral genoten van de versies van het populaire nummer ‘Scaramella’ van Compère en Josquin. Het instrumentale spel in de versie van Compère is pittig en precies, maar ik geef de voorkeur aan een vocale toplijn zoals bij The Orlando Consort (Metronome, 6/94). Josquins ‘Scaramella’ wordt uitgevoerd met een Munrow-achtige verve (cf ‘The Art of the Netherlands’ – Erato, 11/76), maar zijn beruchte ‘El grillo’ (‘The Cricket’) vond ik minder leuk vanwege de geforceerde vrolijkheid. Er is hier zoveel te ontdekken, vooral tussen de Franse liederen, en het wordt ondersteund door een superieur informatieve noot van David Fallows. Dit zou een van mijn favoriete seculiere Josquin-cd’s van de laatste jaren kunnen zijn.

Josquin has long been established as a pre-eminent oltremontano – a northern European composer who crossed over the mountains into Italy. Recent scholarship, however, suggests he spent much more time on his original side of the Alps than was initially thought. This new album from Doulce Mémoire – the first since their unforgettably superb ‘Leonardo da Vinci: La musique secrète’ (Alpha, 7/19) – largely explores songs from Josquin’s French years. Furthermore, Denis Raisin Dadre has searched original folk anthologies to restore missing verses to several works, notably ‘Tant vous aime’. In another instance he has matched the poem ‘Une jeune fillette’ to Josquin’s ‘Comment peult avoir joye’.

Opening with an early song, ‘Si je perdoys mon amy/Par ung matin m’y levay’ (‘I have lost my friend/One morning I arose’), Dadre has taken lyrics from the Bayeux manuscript. Here, as throughout this album, one is immediately charmed by the voice of Clara Coutouly, whose gently mournful first verse leads first to a duet then to full ensemble as the bittersweetness of the poem unfolds. The architecture of this track is delightful – nimble, knowing and quick-witted – and it sums up the album aptly: a charming and gripping performance that tells a story.

Among the small group of Italian songs that are represented here, I particularly enjoyed both Compère’s and Josquin’s settings of the popular song ‘Scaramella’. The instrumental playing in Compère’s version is snappy and precise, but I prefer a vocal top line such as with The Orlando Consort (Metronome, 6/94). Josquin’s ‘Scaramella’ is performed with a Munrow esque verve (cf ‘The Art of the Netherlands’ – Erato, 11/76) but his infamous ‘El grillo’ (‘The Cricket’) I enjoyed less for its forced jollity. There’s so much to explore here, especially among the French songs, and it’s supported by a superbly informative note by David Fallows. This could be one of my favourite secular Josquin discs in recent years.