februari 2022

Kenneth Hamilton Plays Liszt, Vol. 1: Death and Transfiguration

Kenneth Hamilton

Kenneth Hamilton biedt een rijkelijk belonend en briljant gespeeld Liszt-overzicht, duidelijk diep doordacht en bovendien opgenomen op een fantastisch klinkende piano.

U kunt deze indrukwekkende release zien als een twee-cd illustratie van de titel of gewoon als een paar bevredigende, zorgvuldig geprogrammeerde Liszt-recitals. Hoe dan ook, zelfs de meest vurige Lisztiër zal profiteren van Kenneth Hamiltons begeleidende essay (de pianist is een van die zeldzame stervelingen wiens erudiete, elegante proza ​​wordt geëvenaard door zijn welsprekendheid op het klavier). Als een van de leidende autoriteiten op het gebied van Liszt en de 19e-eeuwse uitvoeringspraktijk, zet hij zijn stal als volgt uiteen: ‘Ik heb geprobeerd mezelf zoveel mogelijk voor te stellen als een student van Liszt, zijn uitvoeringsadviezen te absorberen … en zijn partituren te lezen op een 19e-eeuwse (in plaats van “moderne”) manier.’

Het eerste dat opvalt is de prachtig gestemde piano (Ulrich Gerhartz), een Steinway Model D (uit Hamburg) opgenomen op de Cardiff University School of Music door Stephen Plews en Philip Hardman. De microfoons staan ​​dichtbij – er is wat onopvallende pedaalactie – maar niet te dichtbij, zodat wanneer Hamilton losgaat, zoals Liszt hem vaak vraagt, de luisteraar, hoewel hij maar een paar meter verderop zit, op passende wijze opgewonden is in plaats van onaangenaam overweldigd.

Het tweede dat opvalt, zijn de openingsmaten van ‘Funérailles’: de bellen in de bas luiden vier keer in plaats van twee keer, een overtuigende toevoeging. Na het hoofdonderwerp in de linkerhand (je zou bijna zweren dat het een cello was die speelde), worden de begeleidende akkoorden in het A-vlakgedeelte vrij gearpeggieerd. De uitvoering is vakkundig gekalibreerd met donderende octaven voor het ‘Tribute to Chopin’-gedeelte, waarbij de structuur en de geest van het stuk worden vastgelegd zoals ik die ooit heb gehoord. Met een vergelijkbaar gepassioneerd en welsprekend verslag van ‘Bénédiction de Dieu dans la solitude’, heb je twee van Liszts eigen favoriete werken, de een na de ander, in meesterlijke lezingen.

Tussen twee late werken (Csárdas macabre en Nuages ​​gris) plaatst Hamilton het minder bekende ‘Pensées des morts’ dat, net als ‘Funérailles’ en ‘Benédiction’, afkomstig is uit de opmerkelijke cyclus Harmonies poétiques et religieuses. De grote sonate in b-klein sluit cd 1 af in een andere opvallende uitvoering, deze keer geïnspireerd door de pianorol en de geprojecteerde editie van het stuk door de Liszt-leerling Arthur Friedheim (die het werk ook intensief bestudeerde met de componist). Tempo's en tempoverhoudingen en de ‘laatste gedachten’ van de componist op de laatste pagina van de sonate dragen bij aan wat Hamilton beweert ‘een waarneembaar verschil in de flow van het stuk als geheel’ te zijn (overigens vind ik zijn oplossing voor de raadselachtige notatie van de laatste maat geweldig).

Schijf 2 is niet minder de moeite waard, omgeven door twee nog vuriger gebrachte meesterwerken, de Ballade nr. 2 en de transcriptie van Isoldens Liebestod. Daartussenin komen 12 kortere en over het algemeen ingetogen werken, variërend van meer spaarzame, experimentele late werken tot Liszts eigen transcriptie van zijn lied ‘Die Lorelei’, waarin Hamilton het centrale gedeelte uitbreidt dat verscheen in de herziene definitieve publicatie van het lied maar niet in de transcriptie. In het midden hiervan komt een heel mooi verslag van Liszts versie van Schuberts G flat Impromptu, een hoorbare invloed op ‘Pensées des morts’, dat hier een verlossende kwaliteit krijgt, gevolgd door de met verdriet beladen Prelude op ‘Weinen, Klagen’ en het onheilspellende La lugubre gondola I.

Prima Facie is geen groot label met een groot publiciteitsbudget. Er is een gevaar dat deze release aan zijn aandacht voorbijgaat. Ik kan het niet genoeg aanbevelen.

You can think of this impressive release as a two-disc illustration of its title or simply as a pair of satisfying, carefully programmed Liszt recitals. Either way, even the most ardent Lisztian will benefit from Kenneth Hamilton’s accompanying essay (the pianist is one of those rare mortals whose erudite, elegant prose is matched by his eloquence at the keyboard). As one of the leading authorities on Liszt and 19th-century performance practice, he sets out his stall thus: ‘I have tried as much as possible to imagine myself a student of Liszt, to absorb his performance advice … and to read his scores in a 19th-century (rather than “modern”) fashion.’

The first thing that strikes you is the beautifully voiced piano (Ulrich Gerhartz), a Steinway Model D (from Hamburg) recorded at Cardiff University School of Music by Stephen Plews and Philip Hardman. The mikes are close – there’s some unobtrusive pedal action – but not too close, so that when Hamilton lets rip, as Liszt frequently requests he does, the listener, though sitting only a few feet away, is suitably thrilled rather than unpleasantly overwhelmed.

The second thing you notice are the opening bars of ‘Funérailles’: the bells in the bass toll four times, rather than twice, a convincing addition. After the main subject in the left hand (you’d almost swear it was a cello playing), the accompanying chords in the A flat section are freely arpeggiated. The performance is expertly calibrated with thundering octaves for the ‘Tribute to Chopin’ section, capturing the structure and spirit of the piece as well as any I’ve ever heard. With a similarly impassioned and eloquent account of ‘Bénédiction de Dieu dans la solitude’, you have two of Liszt’s own favourites works one after the other in masterly readings.

Between two late works (Csárdas macabre and Nuages gris) Hamilton places the less familiar ‘Pensées des morts’ which, like ‘Funérailles’ and ‘Benédiction’, comes from the remarkable Harmonies poétiques et religieuses cycle. The great B minor Sonata closes disc 1 in another striking performance, this one informed by reference to the piano roll and projected edition of the piece by the Liszt pupil Arthur Friedheim (who also studied the work intensively with the composer). Tempos and tempo relationships and the composer’s ‘final thoughts’ on the sonata’s last page contribute to what Hamilton claims is ‘a perceptive difference to the flow of the piece as a whole’ (incidentally, I love his solution to the enigmatic notation of the final bar).

Disc 2 is no less rewarding, bookended by two more ardently delivered masterpieces, the Ballade No 2 and the transcription of Isoldens Liebestod. In between come 12 shorter and generally subdued works ranging from more of the spare, experimental late works to Liszt’s own transcription of his song ‘Die Lorelei’, in which Hamilton extends the central section that appeared in the revised final publication of the song but not in the transcription. In the middle of these comes a quite lovely account of Liszt’s version of Schubert’s G flat Impromptu, an audible influence on ‘Pensées des morts’, which here takes on a redemptive quality, followed almost seamlessly by the grief-laden Prelude on ‘Weinen, Klagen’ and ominous La lugubre gondola I.

Prima Facie is not a big label with a big publicity budget. There is a danger that this release could pass by without the attention it deserves. I cannot recommend it too highly.