oktober 2023

From Mannheim to Berlin

Octavie Dostaler-Lalonde

Een fantastisch plezierige gelegenheid om te genieten van het unieke geluid van de cello piccolo, een instrument dat Octavie Dostaler-Lalonde duidelijk intiem begrijpt en waar hij van geniet.

Dit is gewoonweg prachtig. De violoncello piccolo is iets kleiner dan het normale instrument en een kwint hoger gestemd; degene die hier wordt bespeeld (voor zover ik kan nagaan) is een kleiner 18e-eeuws instrument dat op die manier is gestemd in plaats van een instrument dat expliciet als zodanig is aangewezen - ervan uitgaande dat het onderscheid hoe dan ook betekenisvol is. Niet alle muziek die hier is opgenomen, is expliciet voor dit instrument geschreven, maar het resultaat is verrukkelijk, herkenbaar als een cello maar dan lichter, met een buitengewone, expressieve cantabile bovenin en nog steeds veel body eronder. Ik verzeker u dat het de moeite waard is om het op zichzelf te horen, maar dit recital gaat veel verder dan de aantrekkelijkheid van nieuwsgierigheid.

Octavie Dostaler-Lalonde en haar twee begeleiders verdienen lof voor het samenstellen van een repertoire waardoor haar instrument schittert als een juweel. Zoals zij het zelf beschrijft, is haar selectie het resultaat van veel spelen met haar begeleiders, en ik ben het ermee eens dat alles hier de moeite waard is om te horen. Zelfs als je geen fan bent van de galante periode, is de fijngevoeligheid van haar spel verbazingwekkend, zoals elk van de langzame delen laat zien, maar ze is net zo overtuigend als er stoutmoedigheid en behendigheid vereist zijn, zoals in de sonate van Zyka – een van de vele componisten waarvan ik nog nooit had gehoord – of de afsluitende sonate van JCF Bach, de minst bekende van Bachs zonen, maar een componist met echte inhoud en diepgaander (naar mijn mening) dan zijn jongere broer Johann Christian. Een ander hoogtepunt is de finale van Filtz’ sonate, een reeks variaties die het instrument laten schitteren.

Ik noem de begeleiders, en die kunnen beter worden omschreven als medewerkers: de Bach en de openingssonate van Schaffrath hebben obligate klavierpartijen, soms gespeeld op het klavecimbel en soms op de fortepiano met onbedekte hamers, of met een stuk vilt tussen hamers en snaren. Voor Zyka’s sonate wordt de rol van bas ingenomen door de lagere cellist zonder continuo, die improviseert om de textuur in te vullen. Dit alles geeft een idee van de liefdevolle aandacht voor detail die aan de muziek is besteed; maar na alle voorbereiding hangt er een zweem van improvisatie over alles, tot aan het allerlaatste gebaar op de plaat, waarvan de humor en charme (uit het niets tevoorschijn getoverd, of bijna) het perfect samenvatten. Zijn er nog aanmerkingen? Dan maar één: een foto van dit juweel van een instrument zou niet misstaan ​​hebben. Ik zou er graag voor schrijven.

This is simply lovely. The violoncello piccolo is slightly smaller than the normal instrument and tuned a fifth higher; the one played here (as far as I can tell) is a smaller 18th-century instrument that has been tuned that way rather than one explicitly designated as such – assuming the distinction is meaningful anyway. Not all the music recorded here was explicitly written for it, but the result is delightful, recognisably a cello but lighter, with an extraordinary, expressive cantabile up top and still plenty of body below. I assure you that it is worth hearing for itself, but this recital goes well beyond the attractiveness of curiosity.

Octavie Dostaler-Lalonde and her two accompanists deserve credit for assembling a repertoire thanks to which her instrument shines like a jewel. As she describes it, her selection is the result of much playing through with her accompanists, and I concur that everything here is worth hearing. Even if you’re not a fan of the galant period, the delicacy of her playing is astonishing, as any one of the slow movements demonstrates, but she’s just as convincing when boldness and agility are required, as in the sonata by Zyka – one of several composers I’d never heard of – or the concluding one by JCF Bach, the least known of Bach’s sons but a composer of real substance and more profound (to my mind) than his younger brother Johann Christian. Another highlight is the finale of Filtz’s sonata, a set of variations that set the instrument shimmering.

I mention the accompanists, and they are better described as collaborators: the Bach and the opening sonata by Schaffrath have obbligato keyboard parts, sometimes played on the harpsichord and sometimes on the fortepiano with uncovered hammers, or with a piece of felt between hammers and strings. For Zyka’s sonata, the role of bass is taken by the lower cellist without continuo, extemporising to fill in the texture. All this gives an idea of the loving attention to detail that has been lavished on the music; but after all the preparation, an air of extemporisation wafts over everything, down to the very last gesture on the disc, whose wit and charm (conjured up from nothing, or nearly so) sums it up perfectly. Any quibbles? Just one, then: a picture of this gem of an instrument wouldn’t have gone amiss. I’d love to write for it.