september 2023

The Verbier Festival Debut Recital 2008

Yuja Wang

Met haar debuut op het Verbier Festival in 2008, toen ze nog maar 21 was, maakte coverster Yuja Wang van deze maand echt indruk – nu verkrijgbaar als online-album van DG, is het echt een recital om nooit te vergeten.

Yuja Wang trok voor het eerst internationale aandacht in 2007 toen ze Martha Argerich verving in Boston. Een paar maanden later maakte ze haar debuut op het Verbier Festival, op 21-jarige leeftijd. Hier is het, een voor de eeuwigheid, ondanks dat het alleen beschikbaar was om te downloaden of te streamen. Ze was toen een fenomeen. Ze is nu een fenomeen, een buitengewone muzikant in alle opzichten, met een allesomvattende artisticiteit die maar weinig levende pianisten kunnen evenaren: techniek, breedte van repertoire, charisma, schoonheid van toon, behendigheid - Yuja Wang heeft het allemaal in overvloed.

Het vergt moed en zelfvertrouwen - en nog veel meer - om je recital te beginnen met twee fel veeleisende Études van Ligeti. Het was ook behoorlijk riskant als een weinig bekende naam om dat te volgen met Liszts Sonate, een van de Everests van de piano, een veelgespeelde, veelgeliefde partituur met net zoveel valkuilen als er kansen zijn. Het is vooral de moeite waard om dit werk te horen als de puur digitale, mechanische uitdagingen zo duidelijk een secundaire overweging worden voor het maken van muziek. Dit is geen volledig we-nemen-geen-gevangenen vingerfeestje – luister maar naar de manier waarop ze de openingspagina’s articuleert – want Wang is slim genoeg om genoeg kruit droog te houden voor later. Het is waar dat er een moment is in de finale (op 6'18") waarop ze bijna in het ongeluk schiet, maar in een oogwenk herstelt, en dan doorzet naar de spervuur ​​van prestissimo octaven richting het einde, wat doet denken aan Horowitz in 1932.

Daarna geeft Yuja Wang ons Zoltán Kocsis' transcriptie (waarschijnlijk de beste van de vele beschikbare) van Rachmaninovs Vocalise, die ze speelt zonder de twee herhalingen (een goede beslissing, denk ik). Dan meer Rachmaninov en de angstaanjagende (voor de meeste pianisten) bewerking van het Scherzo van Mendelssohns toneelmuziek op A Midsummer Night's Dream, gegooid zonder er zweet uit te breken, net zoals Moiseiwitsch beroemd deed in zijn one-take-opname van het werk in 1939.

Cziffra's waanzinnige Bumblebee volgt (c10 miljoen views op YouTube) – een duizelingwekkende waas en veel indrukwekkender in het stabielere tempo van zijn voorloper – en dan meer uit Rusland in de vorm van Scriabins Tweede Sonate (Sonate-fantasie). Hier vangt Wang het weemoedige, improviserende eerste deel wonderwel en de sinistere gisting van zijn wervelende Presto opvolger. Waarmee te eindigen? Een van de fysiek meest veeleisende kortere werken in het repertoire, Ravels solo-arrangement van La valse. De manier waarop ze sluw het eerste walsthema inleidt is meesterlijk, net als haar tempo van het hele werk. Tegen het einde, zoals de film van het evenement laat zien, gooit ze zichzelf fysiek op het toetsenbord, precies zoals de wanhopige, catastrofale laatste pagina's eisen. Volkomen opwindend.

Velen van ons zullen in onze collecties opnames hebben van bepaalde live pianorecitals die een legendarische status hebben bereikt. Voor deze schrijver omvatten ze Hoffmans Casimir Hall uit 1936, Horowitz’ terugkeer naar Carnegie Hall en zijn terugkeer naar Moskou, en de Carnegie Hall-recitals van Emil Gilels en Jorge Bolet. Yuja Wangs Verbier-debuut zou naast deze moeten worden geplaatst.

Yuja Wang first came to international attention in 2007 when she stood in for Martha Argerich in Boston. A few months later she made her debut at the Verbier Festival, aged 21. Here it is, one for the ages, despite it being available only to download or stream. She was a phenomenon then. She is a phenomenon now, an extraordinary musician in every way, with an all-embracing artistry that few living pianists can equal: technique, breadth of repertoire, charisma, beauty of tone, agility – Yuja Wang has it all in spades.

It takes courage and confidence – and a great deal more besides – to launch your recital with two ferociously demanding Études by Ligeti. It was also fairly risky as a little-known name to follow that with Liszt’s Sonata, one of the piano’s Everests, a much-played, much-loved score with as many pitfalls as there are opportunities. It’s especially rewarding to hear this work when the purely digital, mechanical challenges become so clearly a secondary consideration to the music-making. This is no full-on we-take-no-prisoners finger-fest – just listen to the way she articulates the opening pages – for Wang is canny enough to keep plenty of powder dry for later on. True, there is one moment in the finale (at 6'18") when she very nearly comes to grief but recovers in an instant, then pushes forwards to the barrage of prestissimo octaves towards the end that reminds one of Horowitz in 1932.

Following that, Yuja Wang gives us Zoltán Kocsis’s transcription (arguably the best of the many available) of Rachmaninov’s Vocalise, which she plays without the two repeats (a good decision, I think). Then more Rachmaninov and the terrifying (for most pianists) arrangement of the Scherzo from Mendelssohn’s incidental music to A Midsummer Night’s Dream, tossed off without breaking sweat, much as Moiseiwitsch famously did in his one-take recording of the work in 1939.

Cziffra’s delirious Bumblebee comes next (c10 million views on YouTube) – a dizzying blur and far more impressive in the steadier tempo taken by its progenitor – then more from Russia in the form of Scriabin’s Second Sonata (Sonata-fantasy). Here Wang captures the wistful, improvisatory first movement wonderfully well and the sinister ferment of its whirlwind Presto successor. What to end with? One of the most physically demanding shorter works in the repertoire, Ravel’s solo arrangement of La valse. The way she slyly leads into the first waltz theme is masterly, as indeed is her pacing of the entire work. By the end, as film of the event shows, she is physically throwing herself at the keyboard, just as the desperate, cataclysmic final pages demand. Utterly thrilling.

Many of us will have in our collections recordings of certain live piano recitals that have achieved legendary status. For this writer, they include Hoffman’s 1936 Casimir Hall, Horowitz’s return to Carnegie Hall and his return to Moscow, and the Carnegie Hall recitals of Emil Gilels and Jorge Bolet. Yuja Wang’s Verbier debut should be placed alongside them.