september 2023

Liszt: Études d’exécution transcendante

Yunchan Lim

Niemand die Yunchan Lim de Van Cliburn-wedstrijd heeft zien winnen, zal zijn ontzagwekkende spel vergeten – deze opname van de 12 Transcendental Studies is opmerkelijk.

Dit is zonder twijfel een geweldige piano-opname. In de handen van deze jonge pianist hoort u een van de beste uitvoeringen ooit van de 12 Transcendental Studies, en ik reken alle uitvoeringen die in de studio zijn gemaakt (en dus uit verschillende takes zijn samengesteld) of die, zoals hier, live zijn vastgelegd voor een publiek zonder vangnet – en voor zover ik kan nagaan zonder enige latere patch. Deze woest veeleisende muziek met zo'n technische perfectie en poëtisch inzicht spelen in een concertuitvoering is iets, maar om dat te doen terwijl je deelneemt aan de halve finale van een grote internationale pianowedstrijd is niets minder dan wonderbaarlijk. Yunchan Lims gedurfde verslag is een uitschieter in de annalen van de Van Cliburn. Doorgewinterde pianoliefhebbers zullen niet aarzelen om dit in hun collectie te hebben, maar ik zou ook de Liszt-critici die geen noot van de muziek van de man kunnen verdragen, willen aansporen om deze simpelweg verbluffende demonstratie van pianospel niet te missen.

Applaus aan het begin en einde is gelukkig behouden gebleven. Afgezien daarvan zijn er weinig auditieve aanwijzingen dat er überhaupt publiek aanwezig is, geholpen door het feit dat de meeste mensen in de halfvolle zaal hun adem inhielden met hun mond open. De lange kloof tussen het einde van 'Wilde Jagd' en het begin van 'Ricordanza', toen de pianist pauzeerde om zijn voorhoofd te vegen en het toetsenbord af te vegen, is op een verstandige manier weggeknipt, maar verder was dit precies hoe de Études in juni 2022 in Fort Worth te horen waren.

Yunchan Lim begint aan de openings-'Preludio' voordat het applaus is weggestorven, een statement van intentie als er ooit een was. Voor het eerst klinken de korte drie pagina's echt als de introductie die ze bedoeld waren te zijn. Hier is een pianist die alle voorzichtigheid overboord gooit en, zoals elk recital zou moeten zijn, een ervaring biedt die het publiek nooit zal vergeten. Zonder alle 12 etudes door te nemen, blijven sommige dingen door het hele stuk heen hetzelfde. Lims volbloedige realisatie van Liszts extreme dynamische en expressieve markeringen en aanwijzingen onderstreept het feit dat, hoewel er veel lyrische en rustgevende pagina's in de set zitten, het de elektrificerende energie en passie zijn die domineren: frequente drievoudige fortes, con strepito, martellato, presto furioso, molto appassionato, disperato (Étude nr. 11) en, niet in de laatste plaats, trionfante die 'Mazeppa' afsluit (de laatste maat waaronder Liszt een regel van Victor Hugo toevoegt: 'Il tombe enfin! … et se relève Roi!', prachtig gedramatiseerd door Lim). ‘Feux follets’ (nr. 5), altijd omschreven als de meest verraderlijke van de 12, wordt als kinderspel opgevoerd, krachtig geprojecteerd maar met humor en delicatesse.

Ik zou nog wel even door kunnen gaan, maar misschien is dit genoeg om aan te geven wat een uitzonderlijke release dit is van een muzikant die al is begonnen aan wat een grote carrière zal worden. Dit is zeker een van de beste en meest meeslepende uitvoeringen van de Transcendental Études die ik ooit heb gehoord. Gouden medaille, ja, en andere prijzen zullen volgen, vermoed en hoop ik.

This is, unquestionably, a great piano recording. In this young pianist’s hands you will hear one of the finest-ever performances of the 12 Transcendental Studies, and I include all those made in the studio (and thus assembled from several takes) or captured, as here, live in front of an audience without a safety net – and as far as I can tell without any subsequent patching. To play this ferociously demanding music with such technical perfection and poetic insight in any concert performance is something, but to do so while taking part in the semi-finals of a major international piano competition is nothing short of miraculous. Yunchan Lim’s audacious account is a standout in the annals of the Van Cliburn. Seasoned pianophiles will not hesitate to have this in their collection, but I would also urge the Liszt naysayers who can’t stand a note of music the man wrote not to miss this simply stunning display of piano-playing.

Applause at the beginning and end has thankfully been retained. That aside, there are few aural indications an audience is present at all, helped by the fact that most people in the half-full hall were holding their breath with their mouths open. The long gap between the end of ‘Wilde Jagd’ and the beginning of ‘Ricordanza’ when the pianist paused to mop his brow and wipe the keyboard has been edited out, sensibly, but otherwise, this is exactly how the Études were heard in June 2022 in Fort Worth.

Yunchan Lim launches into the opening ‘Preludio’ before the applause has died down, a statement of intent if ever there was one. For once, the brief three pages really do sound like the introduction they were intended to be. Here is a pianist who is going to throw caution to the wind and offer, as every recital should, an experience the audience will never forget. Without going through all 12 études, some things maintain throughout. Lim’s full-blooded realisation of Liszt’s extreme dynamic and expression markings and directions underlines the fact that, while there are many lyrical and restful pages in the set, it is electrifying energy and passion that dominate: frequent triple fortes, con strepito, martellato, presto furioso, molto appassionato, disperato (Étude No 11) and, not least, trionfante which ends ‘Mazeppa’ (the final bar under which Liszt appends a line from Victor Hugo: ‘Il tombe enfin! … et se relève Roi!’, superbly dramatised by Lim). ‘Feux follets’ (No 5), always described as the most treacherous of the 12, is tossed off like child’s play, strongly projected but with wit and delicacy.

I could go on, but perhaps this is enough to indicate what an exceptional release this is from a musician who has already embarked on what will be a major career. This is certainly one of the finest and most compelling performances of the Transcendental Études I have ever heard. Gold Medal, yes, and other awards to follow, I suspect and hope.