juni 2023

Schreker: Orchestral Works

Berlin Konzerthaus Orchestra o.l.v. Christoph Eschenbach

Een ‘zorgvuldig voorbereid en wonderbaarlijk idiomatisch’ overzicht van Schreker-werken uit de carrière van de componist, van harte aanbevolen door criticus Christian Hoskins.

Gezien de beperkte vertegenwoordiging van Schrekers muziek in de catalogus van DG, is de release van dit uitstekende dubbelalbum met werken van een componist wiens opera's ooit die van Richard Strauss evenaarden in populariteit in de Duitstalige wereld, zeer welkom. De hier opgenomen werken bestrijken bijna de volledige omvang van Schrekers carrière, variërend van de Romantische Suite (waarvan het Intermezzo in 1900 werd gecomponeerd toen Schreker 22 was) tot de Kleine Suite uit 1928, geschreven voor radio-uitzendingen en gecomponeerd om tegemoet te komen aan de beperkingen van de technologie van die tijd.

Het spel van het Berliner Konzerthausorchester onder leiding van Christoph Eschenbach is zowel minutieus voorbereid als wonderbaarlijk idiomatisch. De uitvoering van de Romantische Suite is de beste die ik ooit heb gehoord, en geeft glans en emotionele diepgang aan een werk dat in 1903 werd voltooid, voordat Schrekers individuele stijl zich volledig had ontwikkeld. Ook de korte maar poëtische Valse lente uit 1908 geniet een boeiende uitvoering. De verfijning en welsprekendheid van het spel van het orkest zijn bijzonder goed te horen in de Kammersymphonie uit 1916, een werk vol lyrische vindingrijkheid en betoverend gecomponeerd voor een klein corpus aan instrumenten, waaronder celesta, harp, piano, harmonium en xylofoon.

Zowel de Five Songs, gecomponeerd voor zang en piano in 1909 en georkestreerd in 1922, als Vom ewigen Leben, bestaande uit een paar zettingen van Walt Whitman gecomponeerd in 1923 en georkestreerd in 1927, zijn melancholische, innerlijke werken. De sfeer die Schrekers partituur oproept in de tweede van de Whitman-zettingen is buitengewoon, en dit diepgaande en spookachtige werk is zeker een van de beste prestaties van de componist. Ik geef de uitvoering van Chen Reiss hier marginaal de voorkeur boven de mooie opname van Valda Wilson op Capriccio, terwijl Matthias Goerne een vergelijkbaar warm en scherpzinnig verslag van de Vijf Liedjes levert. Overigens is dit de eerste opname van deze liederencyclus gezongen door een bariton, eerdere opnames gebruikten Schrekers alternatieve optie van een vrouwelijke vocalist.

Het Nachtstück uit Schrekers tweede opera Der ferne Klang vertegenwoordigt de muziek van de componist op zijn rijkst en meest bedwelmend. Het put uit Eschenbach een uitvoering die weelderig en gepassioneerd is, maar ook een beetje zwaarwichtig. Vassily Sinaisky's opname van het werk voor Chandos is slechts marginaal sneller, maar ik vind dat het de eb en vloed van de muziek veel overtuigender vastlegt. Daarentegen is Eschenbachs interpretatie van de Kleine Suite een onvoorwaardelijk succes, dat zelfs de opname overtreft die de componist in 1932 met de Berliner Philharmoniker maakte. Met een opgenomen geluid van prachtige aanwezigheid en definitie is dit alles bij elkaar een zeer aanbevelenswaardige uitgave.

Given the limited representation of Schreker’s music in DG’s catalogue, the release of this excellent double album of works by a composer whose operas once rivalled those of Richard Strauss in popularity in the German-speaking world is most welcome. The works included here cover almost the full extent of Schreker’s career, ranging from the Romantic Suite (the Intermezzo of which was composed in 1900 when Schreker was 22) to the Kleine Suite of 1928, written for radio broadcast and scored to accommodate the limitations of the technology at the time.

The playing of the Berlin Konzerthaus Orchestra under Christoph Eschenbach is both meticulously prepared and wonderfully idiomatic. The performance of the Romantic Suite is the finest I’ve heard, bringing radiance and emotional depth to a work completed in 1903 before Schreker’s individual style had fully developed. The short but poetic Valse lente of 1908 also enjoys a captivating performance. The refinement and eloquence of the orchestra’s playing are heard to particularly fine effect in the Kammersymphonie of 1916, a work brimming with lyrical invention and bewitchingly scored for a small body of instruments including celesta, harp, piano, harmonium and xylophone.

Both the Five Songs, composed for voice and piano in 1909 and orchestrated in 1922, and Vom ewigen Leben, consisting of a pair of settings of Walt Whitman composed in 1923 and orchestrated in 1927, are melancholy, inward works. The atmosphere that Schreker’s scoring conjures in the second of the Whitman settings is extraordinary, and this profound and haunting work is surely one of the composer’s finest achievements. I marginally prefer Chen Reiss’s performance here to the fine recording by Valda Wilson on Capriccio, while Matthias Goerne delivers a similarly warm and perceptive account of the Five Songs. Incidentally, this is the first recording of this song-cycle sung by a baritone, previous recordings having used Schreker’s alternative option of a female vocalist.

The Nachtstück from Schreker’s second opera Der ferne Klang represents the composer’s music at its richest and most intoxicating. It draws from Eschenbach a performance that’s sumptuous and impassioned but also a touch ponderous. Vassily Sinaisky’s recording of the work for Chandos is only marginally faster but I feel captures the music’s ebb and flow far more persuasively. By contrast, Eschenbach’s interpretation of the Kleine Suite is an unqualified success, surpassing even the recording made by the composer with the Berlin Philharmonic in 1932. With recorded sound of splendid presence and definition, this is altogether a most recommendable release.