mei 2023

JS Bach: ‘Trinitatis’ – Cantatas

Damien Guillon & Le Banquet Céleste

Diep boeiende en ontroerende uitvoeringen van drie cantates van Bach resulteren in ‘een uitzonderlijke en originele release’, zoals Jonathan Freeman-Attwood het verwoordt.

Deze drie cantates staan ​​al lang in de canon als gevierde voorbeelden van Bach in de eerste bloei van de creativiteit van Leipzig – van 1723 tot 1726, voordat hij zich realiseerde dat zijn talenten beter konden worden ingezet voor compositorische ambities die geen geestelijken betroffen. Jesu, der du meine Seele is een van de meest schitterende prestaties van de periode, en Guillon brengt zijn responsieve één-op-één Le Banquet Céleste onder de aandacht, waarbij hij op heldere wijze het bitterzoete van Christus' dood vastlegt in de voortreffelijk verfijnde openingspassacaglia. Aandacht voor retorische details en harmonische kleuring worden uitgebreid naar een van Bachs meest verrukkelijke duetten, 'Wir eilen', dat dezelfde verwaandheid van vreugdevol discipelschap vindt die Teresa Stich-Randall en Dagmar Hermann zo glorieus overbrachten voor Felix Prohaska in 1954 (Bach Guild, 1/60).

In schril contrast hiermee staat een zeer dramatische lezing van O Ewigkeit, du Donnerwort (‘O Eeuwigheid, O donderend woord’), door Bach beschreven als een ‘Dialoog tussen Vrees en Hoop’. Het gevoel van oratorische ‘scena’ wordt met grafische intensiteit ondersteund door Guillons wonderbaarlijk koortsachtige en bedreigde projectie van de allegorische Vrees, beantwoord door Thomas Hobbs’ verzachtende hoop op verlossing. Het is de perfecte combinatie in een cantate waarvan de betekenis gemakkelijk verloren kan gaan zonder een onfeilbare draad van Sturm und Drang. Tussen de interpolerende orgelsolo’s, stijlvol gespeeld door Maude Gratton, zorgt de onmiddellijke lancering van de C mineur Prelude (sans fuga) ervoor dat we nog steeds in emotionele knopen vastzitten.

De echte relevantie van deze beweging is echter dat het hoofdthema van het openingskoor van Cantate nr. 47 in een direct citaat staat. Opnieuw is dit een werk waarin Bach geen gevangenen neemt; het zit vol met demonstratieve gebaren, pijnlijke dissonantie en een betoverend verontrustend obligaat orgel in de sopraanaria ‘Wer ein wahrer Christ’, gezongen met een passend onverzettelijke toon door Céline Scheen. Sprankelende verbeelding, aanhoudende karakterisering en een bevredigend resonerend ensemble kenmerken dit als een uitzonderlijke en originele release.

These three cantatas have long been in the canon as celebrated examples of Bach in the first flush of Leipzig creativity – from 1723 to 1726, before he realised that his talents were better employed in compositional ambitions that didn’t involve clerics. Jesu, der du meine Seele is one of the most glittering achievements of the period, and Guillon marshals his responsive one-to-a-part Le Banquet Céleste, luminously capturing the bittersweet of Christ’s death in the exquisitely refined opening passacaglia. Attention to rhetorical detail and harmonic coloration are extended to one of Bach’s most delectable duets, ‘Wir eilen’, which finds the same conceit of joyful discipleship that Teresa Stich-Randall and Dagmar Hermann so gloriously conveyed for Felix Prohaska in 1954 (Bach Guild, 1/60).

In stark contrast is a highly dramatic reading of O Ewigkeit, du Donnerwort (‘O Eternity, O thunderous word’), described by Bach as a ‘Dialogue between Fear and Hope’. The sense of oratorian ‘scena’ is sustained with graphic intensity by Guillon’s wonderfully febrile and imperilled projection of the allegorical Fear, answered by Thomas Hobbs’s assuaging hopes of redemption. It’s the perfect pairing in a cantata whose sense can easily be lost without an unerring thread of Sturm und Drang. Among the interpolating organ solos, stylishly played by Maude Gratton, the immediate launch of the C minor Prelude (sans fugue) ensures that we are still tied in emotional knots.

The real relevance of this movement, though, is that the main theme of the opening chorus of Cantata No 47 is in direct quotation. Again, this is a work where Bach takes no prisoners; it is replete with demonstrative gesture, aching dissonance and a mesmerisingly unsettling obbligato organ in the soprano aria ‘Wer ein wahrer Christ’, sung with a suitably unyielding tone by Céline Scheen. Sparkling imagination, insistent characterisation and a satisfyingly resonant ensemble mark this out as an exceptional and original release.