januari 2023

Handel: Eternal Heaven

Lea Desandre & Iestyn Davies, Jupiter Ensemble & Thomas Dunfor, lute

Een prachtige verkenning van aria’s uit Händels Engelse oratoria, van zangers en spelers van grote klasse.

Er is geen gebrek aan Händel-ariaalbums, maar niet allemaal besteden ze evenveel zorg aan de planning als dit album. Ook zijn er niet veel die Händels Engelse oratoria verkiezen boven zijn Italiaanse opera's. Het is misschien een minder glamoureuze weg – over het algemeen minder gericht op vocale vertoning, en vaak waardig bijbels – maar het levert wel dividend op in termen van de emotionele directheid en authenticiteit die geweldige artiesten in hun volwassenheid ervaren, en dat is waar Händel hier was. Volgens het publiciteitsmateriaal (maar niet het boekje) hebben Thomas Dunford en Lea Desandre – zeer geprezen door Mark Seow voor hun 'Amazone'-album van vorig jaar (A/21) – tijdens de lockdown gezocht naar Händels Engelstalige output om niet alleen een volgorde te creëren, maar ook een verhaal, dat ogenschijnlijk draait om een ​​romantische liefde die wordt bedreigd door externe druk, maar die zijn beloning in de hemel belooft. Dunford noemt het 'een barokke West Side Story'.

Het mooie ervan is dat deze rijke selectie van aria's en duetten glorieuze oude vrienden omvat zoals 'As with rosy steps the morn', 'O Lord, whose mercies numberless' en 'Will the sun forget to streak' naast minder bekende pareltjes die misschien nooit gekozen zouden zijn in een andere, minder gerichte context. Hier branden ze intens, de hartverscheurend intieme duetten voor mensen als Theodora en Didymus, Esther en Ahasveros of Ino en Athamas (Semele) in het bijzonder, maar ook de heldere en gewaagde aria's uit ongebruikelijke bronnen zoals The Occasional Oratorio, The Choice of Hercules of Susanna.

De uitvoeringen zijn ook niet geheel conventioneel. Jupiter is een een-op-een-ensemble, wat wat glans wegneemt, maar ook zorgt voor meer detail en nabijheid, evenals een interessant korrelige, soms korrelige omgeving voor de zangers om te bewonen. Iestyn Davies is natuurlijk een Handel-vertolker van onderscheid, en levert precies wat je van hem zou verwachten. Desandre heeft echter minder operahuis-Handel gedaan, en hoewel stevigheid en behendigheid aanwezig zijn - ze zweeft, duikt en duikt als een vlieger in haar aria uit Joseph and his Brethren, en Semele's 'No, no, I'll take no less' is een absolute knaller - past de flexibelere orkestrale klankwereld uitstekend bij haar vaardigheden in vocale kleur en tekst (let op hoe ze met het ritme speelt terwijl ze de trompetpartij in Purcell's 'Eternal source' verwoordt).

De filosoferende notitie in het boekje doet veel moeite om ons te vertellen dat we niet te intellectueel moeten worden over dingen, maar gewoon de muziek zijn magie moeten laten werken. Het lukt dit met gemak, zelfs in het kleine beetje verrassing dat niet van Händel is aan het einde. Dit is een album dat diep in Händels genie doordringt - het lijkt erop dat er nog leven in het format zit.

There is no shortage of Handel aria albums around, but not all take as much care in the planning as this one. Nor do many mine Handel’s English oratorios rather than his Italian operas. It’s perhaps a less glamorous path – generally less concerned with vocal display, and often worthily biblical – but pays dividends in terms of the emotional directness and authenticity that come to great artists in their maturity, which is where Handel was here. According to the publicity material (though not the booklet), Thomas Dunford and Lea Desandre – highly commended by Mark Seow for their ‘Amazone’ album last year (A/21) – spent lockdown searching through Handel’s English-language output to create not just a running order but a narrative, seemingly centred on a romantic love threatened by external pressures yet promising its rewards in heaven. Dunford calls it ‘a baroque West Side Story’.

The beauty of it is that this rich selection of arias and duets encompasses glorious old friends such ‘As with rosy steps the morn’, ‘O Lord, whose mercies numberless’ and ‘Will the sun forget to streak’ alongside lesser-known gems that might never have been chosen in another, less directed context. Here they burn intensely, the heartbreakingly intimate duets for the likes of Theodora and Didymus, Esther and Ahasuerus or Ino and Athamas (Semele) especially, but also the bright and bold arias from unwonted sources such as The Occasional Oratorio, The Choice of Hercules or Susanna.

The performances are not entirely conventional either. Jupiter are a one-to-a-part ensemble, which takes away some lustre but also makes for greater detail and closeness, as well as an interestingly grainy, sometimes gritty environment for the singers to inhabit. Iestyn Davies is of course a Handel interpreter of distinction, and delivers exactly what you would expect of him. Desandre has done less opera-house Handel, however, and while sturdiness and agility are there – she soars, ducks and dives like a kite in her aria from Joseph and his Brethren, and Semele’s ‘No, no, I’ll take no less’ is an absolute belter – the more flexible orchestral sound world is an excellent fit for her skills in vocal colour and text (notice how she plays with the rhythm while wording the trumpet part in the Purcellian ‘Eternal source’).

The philosophising booklet note goes to a lot of trouble to tell us not to get over-intellectual about things, but just to let the music work its magic. It manages this with ease, even in the little bit of surprise non-Handel at the end. This is an album that reaches deep into Handel’s genius – looks like there’s life in the format yet.